මා සමීපව වික්ටර් අයිවන් හඳුනා ගත්තේ ඔහුගේ අදහසක් අනුව ගොඩනගන ලද පුනරුද ව්‍යාපාරය සමගයි. ඊට පෙර, ජේආර් ගේ අධිකාරීවාදී පාලනයට එරෙහිවත්, වෙසෙසින් අධිකරණයේ දූෂිතභාවට එරෙහිවත් බලවත් අවියක් ලෙස රාවය පුවත් පත මෙහෙයවීම සඳහා ලබා දුන් ආදර්ශවත් නායකත්වය නිසා ඔහු කෙරෙහි විශ්වාසයක් හා ගරුත්වයක් ගොඩනැගී තිබුණි.

‘ඇත්ත’ පුවත්පතේ ජීවය සිඳී ගිය පසු සටන්කාමී විකල්ප පුවත්පතක් ලෙස ‘රාවය’ ගොඩනැගීමට නායකත්වය දීම වික්ටර් අයිවන් ගේ ඉහළම නිර්මාණ කාර්ය ලෙස සැලකිය හැකිය. අනතුරුව 17 වසරක සාපය ලෙස ප්‍රකට එක්සත් ජාතික පක්ෂ පාලනය (1977-1994) පෙරළා දැමීම සඳහා රාවය පුවත්පත මගින් ඉටු කළ මෙහෙය සුවිශේෂ ය. හිටපු අගවිනිසුරු සරත් නන්ද සිල්වා ගේ අයුක්තිසහගත ක්‍රියාකලාපයට එරෙහිව ජාත්‍යන්තර අධිකරණය දක්වා ගොස් ලබා ගත් ජයග්‍රාහී නඩු තීන්දුව ඓතිහාසික ය.

2016 දී පුනරුද ව්‍යාපාරය ගොඩනැගීමේ අරමුණ වූයේ ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දී සිටින විස්තීර්ණ අර්බුදය අතික්‍රමණය කිරීම සඳහා සාමාකාමී බහුජන අරගල මාර්ගයෙන් එක්සත් ජාතියක් හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සාමාජයක් ගොඩනගා ගැනීම තුළින් සියලු දෙනාගේ  ගරුත්වය හා අයිතිවාසිකම් සුරැකෙන නව ශ්‍රී ලාංකේය රාජ්‍යක් ප්‍රතිනිර්මාණය කර ගැනීමයි. මෙම අරමුණට දෙමළ සමාජයටත් වඩා කැපී පෙනෙන ආකර්ෂණයක් සිංහල සහ මුස්ලිම් සමාජ කෙරෙන් පළ විය. ඊට බෙහෙවින් බලපෑවේ රාවය පුවත්පත නිසා ජනතාව තුළ ගොඩනැගී තිබුණු විශ්වාසය හා ගෞරවයයි. රාවය පුවත්පත අක්‍රිය වීමට සමගාමීව පුනරුද ව්‍යාපාරයේ වර්ධනයත් අඩාල විය. ඊට බල පෑ හේතු බෙහෙවින් විවාදිතය.

වික්ටර් අයිවන් 71 කැරැල්ලට සම්බන්ධ වීම නිසා බන්ධනාගාරගත විය. එ සමයේ සිට දිගට ම ඔහු දැඩි කැපවීමෙන් පොතපත හදාරා, ස්වාධීන චින්තනයක් ගොඩනගා ගෙන තිබුණි. ඒ සඳහා දිය හැකි හොඳ ම නිදසුන බන්ධනාගාර ගත ව සිටිය දී බ්‍රිතාන්‍ය කවුන්සිලයෙන් පොත් ගෙන්වා ගෙන චෙස් ක්‍රීඩාව හදාරා, චෙස් ක්‍රීඩකයකු බවට පත් ව, ‘චෙස් මූලධර්ම හා තාක්ෂණය’ නමින් ඉතා අගනා කෘතියක් ද සම්පාදනය කිරීමයි. ගැටළුවක දී ඊට බලපාන විවිධ සාධක හොඳින් සලකා බලා තීරණ ගැනීමට ඔහුට චෙස් ක්‍රීඩාවේ ආභාෂය ඉවහල් වූ බව ඔහු ම ප්‍රකාශ කර තිබේ.

දේශපාලනයේ දී ඔහු පළ කරන අදහස් විවේචනය කරනවුන් ‘නොකවුට්’ කිරීමේ ශෛලියෙන් පිළිතුරු දීමට පෙළඹුනේ චෙස්වලින් ලද ආභාෂය නිසා ම දැයි නොදනී. එවැනි අවස්ථාවට ඔහු වඩා සංවාදශීලී වුයේ නම් ඔහුටත්, සමාජයටත් තවත් බොහෝ ප්‍රයෝජන අත් විය හැකිව තිබිණැයි සිතේ. ඒ කෙසේ වෙතත් වික්ටර් අයිවන් ලිපි හා පොත් රැසක් ලියා පළ කර ඇත. ඒවා අතර පන්සලේ විප්ලවය, නොනිමි අරගලය, ජීවිතයේ ප්‍රබෝධය හා මරණයේ අසිරිය නැමැති කෘති බොහෝ දෙනකුගේ ගෞරවයට හේතු වූ බව මගේ විශ්වාසයයි.

රාවය පුවත්පත අවසන් කළ ආකාරය ගැනත්, අවසාන කාලයේ දරණ ලද දේශපාලන ස්ථාවර පිළිබඳවත්, බොහෝ ප්‍රශ්නාර්ථ ඉතිරි කර වික්ටර් අයිවන් ජීවිතයෙන් සමුගෙන ගොස් ඇත. එහෙත් ගවේෂණශීලී අදීන පුවත් කතුවරයකු ලෙස ඔහු ඉටු කළ මෙහෙය කිසිවකු ප්‍රතික්ෂේප නොකරනු ඇති බැවි නිසැකය.

වික්ටර් අයිවන් මරණ ගැන ඔහුගේ ‘ජීවිතයේ ප්‍රබෝධය හා මරණයේ අසිරිය’ නමැති කෘතියේ මෙසේ සඳහන් කර ඇත.

“..මරණය ඉතාමත් සාමාන්‍ය හා ස්වභාවික, හැම කෙනකුටම ආවේනික ජීවිතයේ කෙළවරදී මුහුණ දෙන්නට සිදුවන අසිරිමත් සංසිද්ධියකි. මරණය සමග එන්නේ යළි නොනැගිටින සදාකාලික නින්දකි. ඒ සරල සත්‍යය තේරුම් ගත් විට මැරෙන තෙක් සාධාරණ හා ප්‍රබෝධමත් ජීවිතයක් පවත්වා ගෙන යා හැකිය. මරණය එළැඹෙන විට ඊට සන්සුන්ව හා තෘප්තිමත්ව මුහුණ දිය හැකිය..”

හිතවත් වික්ටර්, ඔබට ඔබට සදාකාලික සුව නින්දක්!