සමාජයේ ප්‍රසිද්ධ කෙනෙක්,  දේශපාලන න්‍යායාචාර්යරයෙක් ආදී වශයෙන් වූ  පුද්ගලයෙකු මියගියා ම  ඔහු පිළිබඳ ව විවිධ ආකාරයේ ගුණා’ගුණ ලියැවෙනවා. මේ අතරේ ඇතැමුන් ලියන්නේ එවැනි පුද්ගලයන් හා කාපු බීපු තමන්ට එවැන්නන් හා තිබුණු පුද්ගල සම්බන්ධකම් අතිශයෝක්තියට නගා ඉස්මතු කරගන්න.

ඒ අතරේ තමන්ගේ පසමිතුරු මතවාදීන් ගැන කිසිදු මූලාශ්‍රයන් නැති අමු බේගල්, මතිභ්‍රමයනුත් ලියනවා. එහෙම ලියමින්ම මාධ්‍ය වාර්තාකරණයේ ආචාර ධර්ම පිලිබඳවත් දේශනා පවත්වනවා. ගුරුහරුකම් දෙනවා.

ලංකාවේ මාධ්‍ය ආචාර ධර්ම ගුරුවරු බොහොමයකුත්  ඒ වගේ අය. ඉතිං ලංකාවේ මාධ්‍ය වාර්තාකරණයට වෙච්ච විලම්බෑසිය මොකක්ද කියලා හිතා ගන්න පුලුවන්නේ. ගුරා හිටගෙන කරණකොට ගෝලයෝ කොරන්නේ දුව දුවලු.

නැසීගිය මහාචාර්ය නලීන් ද සිල්වා සිංහල මහජාතිවාදියා පිළිබඳවත් විවිධ අදහස් පළවූ ලිපි පසුගිය දිනවල  දැක ගන්න ලැබුණා. මේ අතර ඔහු හිටපු නව සම සමාජ පක්‍ෂය ගැනත්, බාහු ගැනත්  විවිධ බේගල් ඇදබාපු කතාත් ෆේස්බුක්වල සංසරණය වෙලා තියෙනවා.

මියගිය පුද්ගලයා ගේ පුද්ගලික සම්බන්ධකම් තිබුණා හෝ නැතා ඒවා ඉස්මතු කරමින් ලිවිමෙන් කාටවත් ප්‍රශ්නයක් මතුවෙන්නේ නැහැ. එහෙම වෙනවානම් වෙන්නේ මියගිය පුද්ගලයාට විතරයි.

නමුත් ජීවමාන මිනිසුන්ගේ සංවිධානයක්, ව්‍යාපාරයක් පිළිබඳ තොරතුරු සොයා ගැනීමට තිබියදීත් බේගල් ඇදබෑම ප්‍රතිගාමී වැඩක්. කුහක කමක්. එයින් ඉතා සූක්‍ෂමව  කරන්නේ එකී සංවිධාන, පක්‍ෂ හෝ ව්‍යාපාරවල ඉතිහාසය විකෘති  කිරීමක්.

මහාචාර්ය නලීන් ද සිල්වා ලංකා සම සමාජයෙන් (ලසසප) මාක්ස්වාදී දේශපාලනය ආරම්භ කරලා ( ඒවන විට ආචාර්ය උපාධිය ලබා තිබුනේ නැත ) නව සම සමාජ පක්‍ෂයේ (නසසප) සිටියදී මාක්ස්වාදී දේශපාලනය අත් හැරපු කෙනෙක්.

නසසප පිළිසිඳ ගන්නේ ලංකා සම සමාජ පක්‍ෂය (ලසසප) තුළ. සම සමාජ, කොමියුනිස්ට් පක්‍ෂ (කොප)  1964 දී ත්, යලිත් 1970 දීත් සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායකගේ ආණ්ඩුව හා ධනපති සභාගයකට ගියා. දෙමළ ජනතාව සමග බලය බෙදාගැනීමේ ප්‍රතිපත්තිය පාවා දුන්නා. 70 සභාගයේ ඇමතිකම් දරමින් 71 කැරැල්ල මර්දනය සඳහා පූර්ණ ශක්තිය ලබා දුන්නා. අනීතික ලෙස මරා දැමූ කැරලිකරුවන් ගේ ප්‍රමාණය 20, 000 ක් පමණ වෙනවා කියලයි වාර්තා වෙන්නේ.

ඊට පසුව ආපු බැංකු වැඩ වර්ජනය ඇතුළු වර්ජන කඩා කප්පල් කරන්නත්, මර්දනය කරන්නත් මේ පක්‍ෂ දෙක ක්‍රියා කළා. ප්‍රායෝගික තලයේ මෙලෙස ප්‍රතිපත්ති වෙනස් උනා විතරක් නෙමේ දේශපාලන මූලධර්ම පවා වෙනස් කරමින් වෙනත් දෘෂ්ටිවාද වැළඳ ගත්තා.

එතෙක් ලසසප ප්‍රචලිතව තිබුණේ රුසියානු විප්ලවයේ නායකයෙක් වූ ලියෝන් ට්‍රොට්ස්කිගේ මාක්ස්වාදී න්‍යාය දේශපාලන දර්ශනය කරගත් පක්‍ෂයක් ලෙස.

නමුත් දෙවැනි ලෝක යුද්ධයෙන් පස්සේ ජාත්‍යන්තර ධනේශ්වරයේ  ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය උනේ කේන්සියානු ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය. මෙයින් පිටු බලය ලැබ 1956, 1960,1970 වර්ෂවලදී   බලයට පත් උනේ බණ්ඩාරනායකලාගේ සුබසාධනවාදී ජාතික රාජ්‍ය. නමුත් ලංකාවේ ජාවාරම්කාරී ධනපතියන්ගේ ප්‍රාග්ධන අහේනියට පිළිතුරක් විදියට මේ ආණ්ඩු කළේ පුද්ගලික දේපළ රජයට පවරා ගැනීම. (“ජනසතු ආර්ථිකයක්” යි ඔජවැඩූ රාජ්‍ය ධනවාදී වැඩ පිලිවෙල).

මෙයට සමගාමීව ඒ රජයන් මගින් බැර කර්මාන්ත ආරම්භ කිරීමත් කළා. ට්‍රොට්ස්කිවාදය ආභරණයක් කොට‌ පැළඳ සිටි ලසසප නායකයන් මෙයින් වික්‍ෂිත්ත උනා. ඔවුන් මේ ප්‍රතිපත්තිය සමාජවාදය යැයි කම්කරු පංතියට හඳුන්වා දුන්නා. කො.පට නම් මෙය තමන්ගේ දෘෂ්ටිවාදය ජය ගැනීමක් පමනයි.

මෙසේ සමාජවාදය කරා යන පහසු මගක් දුටු ලසසප නායකයන් සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක සමග සභාගයකට ගියා. 1964 දී ගත් මේ තීන්දුවේ ප්‍රතිඵලය උනේ ස්වාධීන කම්කරු පන්තිය ජාතිවාදී ධනපති සභාගයන්ට කරබඳු කරදීමක්.

70 දී සිරිමාවෝගේ ආණ්ඩුවේ මැති ඇමතිකම් ලබා ගනිම්න් ලසසප නායකයන් කීවේ “දැන් කම්කරු පන්තිය ස්වාධීන කරන්න ඕන නෑ. දේශීය ධනපතිම පුද්ගලික දේපල ජනසතු කරනවා. ඒනිසා අපට දේශීය ධනපති ආණ්ඩු හා එක්ව කම්කරු පන්තියේ බලපෑම් මගින් සමාජවාදය කරා යන්න පුලුවන්” යි කියලා. මට අද වගේ මතකයි අතාවුද සෙනෙවිරත්න ලසසප පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා ඒ කාලේ කියපු කතාවක් . “අපි මැතිණියව යමන් මැණිකේ…   යමන් මැණිකේ….යි කියමින් සමාජවාදයට තල්ලු කරගෙන යනවා කියලා.

මේ මතවාදය අලුත් එකක් නෙමේ. දෙවැනි ලෝක යුද්ධයෙන් පස්සේ ඇතිවුනු ලෝක ආර්ථික උත්පාතය නිසා 1948 වගේ කාලයේ බිහිවුනු මාක්ස්වාදී මානවවාදය යනුවෙන් හැඳින්වුණු දෘෂ්ටිවාදයක්. එහි නායකයන් උනේ ට්‍රොට්ස්කි ගොඩනැගූ හතරවැනි ජාත්‍යන්තරයේ සිටි සී. එල්. ආර්. ජේම්ස් සහ රායා දුනායෙව්ස්කායා නායකත්වය දුන් ජොන්සන් – ෆොරස්ට් ප්‍රවනතාව.

ට්‍රොට්ස්කිවාදයට පටහැනි මේ මතවාදයට ලසසපයේ  තරුණ නායකයන් වූ ආචාර්ය වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න,  සුමනසිරි ලියනගේ, සිරිතුංග ජයසූරිය, කොස්වත්ත, කරුණාරත්න ජයසූරිය ඇතුළු පිරිසක් අභ්‍යන්තර අරගලයක් ආරම්භ කළා. ඒ හේතුව මත ලසසප මධ්‍යම කාරක සභික (CC) වික්‍රමබාහු හා පක්‍ෂ ශාඛා ලේකම්වරුන් වූ අනෙක් අය 1974 මුල දී ලසසපයෙන් නෙරපා හැරියා.

1972 දී නැවතත් ලෝක ආර්ථිකය තියුණු අවපාතයට ගමන් කළා. මෙයින් ඇතිවූ කප්පාදුවලට එරෙහිව ලොව පුරා කම්කරු පංතියේ නැගිටීම් ඇති උනා. ලංකාවේ ද තම නායකයන් සභාග ආණ්ඩුවේ ඇමතිකම් දරද්දීම කම්කරු පංතියේ ඒකාබද්ධ උද්ඝෝෂණ හා වැඩවර්ජන රැල්ලක් මතු උනා. එයින් සනිටුහන් කළේ  ජනතාවාදී දේශපාලනය, රාජ්‍ය ධනවාදය නිමා වූ බවයි.

1975 වසර අවසන් වෙද්දී සමසමාජ ඇමතිවරු ආණ්ඩුවෙන් නෙරපා දැමුණා. ඊළඟ වසරේදී කොපයද දොට්ට වැටුනා. සිරිමාවෝගේ රජයේ නව මුදල් ඇමති ලෙස වැඩ බාරගත් ෆීලික්ස් ඩයස් බණ්ඩාරණායකට පැවරුණේ ලෝක ආර්ථික අවපාතයට විසඳුමක් ලෙස ලෝක බලවතුන් ගෙනා මූල්‍යවාදී ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය නැතිනම් විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කරන්න.

නමුත් 1977 මැතිවරණයෙන් සභාග ආණ්ඩුවත්, රාජ්‍ය ධනවාදී ප්‍රතිපත්තියෙන් සමාජවාදයට මංපෙත් සොයා ගිය ලසසත්- කොපත්  ජනතාව පරාජය කළා. පාර්ලිමේන්තුවෙන් සමාජවාදයට යෑම දේශපාලන මිත්‍යාවක් බව නැවතත් ඔප්පු උනා.

මේ වෙද්දී සම සමාජයෙන් පළවා හැරිය පිරිස එළියේ “වාම කණ්ඩායම” ලෙස වැඩ කරමින් හිටියේ. 1969 පමණ කාලයේ සිට මේ තරුණ නායකයන් තමන් ගේ මතවාදය ප්‍රචාරය කිරීමට “මාක්ස්වාදය” කියන සඟරාව ආරම්භ කරලා තිබුණා. අනතුරුව ලසසප යේ ‘වාම ප්‍රවණතාවය’ ලෙසින් පක්‍ෂය තුල මතවාදී කණ්ඩායමක් ගොඩ නැගුවා.  1974 -1977 වර්ෂ වලදී වාම ප්‍රවණතාවයේ සම්මේලන පවත්වමින් විකල්ප නායකත්වයක් ලෙස සංවිධානය උනා.

1976 අග දී ඇතිවූ සිසු අරගල හා වැඩවර්ජන ශක්තියෙන්  “වාම ප්‍රවණතාවය” “වාම සම සමාජය” නමින් රහසිගතව නිකුත් කළ මාසික පුවත්පත ප්‍රසිද්ධියේ විකිණීම ආරම්භ කළා. 77 දී  පැවැත් වූ වාම ප්‍රවනතාවයේ සම්මේලනයේදී නලීන් ද සිල්වා CC එක ජයග්‍රහනය කළා.

අවසානයේ දෙමළ ජනතාවට විරුද්ධව මතවාදීව යුද්ධයකුත් දිනුවා. එහෙම උනත් නලීන් ද සිල්වා මියගියේ තමන් මතවාදීමය වශයෙන් ජයගත්තේ නැතැයි කියන සැකයෙන් යැයි ඔහුගේ ඇතැම් ලිපිවලින් ප්‍රකාශමාන වෙනවා.

නලීන් ද සිල්වාගේ මේ පරිවර්තනය ගැන කරුණු සහිත ලිපියක් බීබීසී සංදේශයේ හිටපු ජ්‍යෙෂ්ඨ මාධ්‍යවේදියක් වූ උපාලි ගජනායක විසින් ප්‍රසිද්ධ කර තිබෙනවා. මාධ්‍ය ආචාර ධර්ම ඔස්තාර්ලාත් ඒක කියෙව්වොත් හොඳයි කියලයි මම හිතන්නේ. (ලින්කුව මෙතැනින්: තරුණ නලින් සහ මහළු මාක්ස්)

තවත්  නසසප ආරම්භක සාමාජිකයෙක් වූ සුමනසිරි ලියනගේ ඔස්ට්‍රේලියාවේ ඉඳලා ආවට පස්සේ පක්‍ෂය තුළ “ගොවි – කම්කරු ආණ්ඩුව” කියලා නව මතවාදයක් ඉදිරිපත් කළා. 1980 මහ වැඩ වර්ජනයෙන් කම්කරුවන් ලැබූ දැවැන්ත පරාජය පසුබ්මේ තමයි මේ දෘෂ්ටිවාදය මතුවෙන්නේ. ඒක 1948  කාලයේ   ජොන්සන් – ෆොරස්ට් නායකත්වයෙන් යුත් ප්‍රවණතාවයේම නව සංස්කරණයක්. මේ වෙද්දී ලංකා සම සමාජ පක්‍ෂයේ නව නායකත්වය නව සම සමාජය පක්‍ෂය ලෙසට පරිවර්ථනය වෙලා තිබුණේ.

මෙදා මේ අදහසට ජාත්‍යන්තර පරිමානව නායකත්වය දී සිටියේ ජෝසප් හැන්සන්. (හතරවැනි ජාත්‍යන්තරයේ ම පැරණි නායකයෙක්) කියුබාවේ විප්ලවය ආශ්‍රිතව සිදුවීම් මුල් කොට ගෙන තමයි මේ මතවාදයට නැවත උත්තේජනයක් ලැබුණේ.

“ශ්‍රී.ල.නි.ප. ගැන ප්‍රතිප්‍රවාදයක්” යන්න මාතෘකා කොට ගනිමින් 1980.11.15  දාතමින් සුමනසිරි ලියනගේ  තවත් ලියැවිල්ලක් ඉදිරිපත් කළා. මේ ලියැවිල්ලට වික්‍රමබාහු විසින් 1980 නොවැම්බර් 19 දා දාතමින්  “සුමනසිරි සහෝදරයාගේ ප්‍රතිවාදයේ ඇතුල් පැත්ත” මාතෘකා කොටගත් පිලිතුරු ලියවිල්ලක් ලිව්වා. එතැන් සිට මේ  විවාදය නසසප මධ්‍යම කාරක සභාවේ  ලියැවිලි, පිලිතුරු ලියැවිලි ලෙසින්  කීපයක් හුවමාරු වෙමින් ගියා.

1981 ඔක්තෝම්බර් 15 දා  “කම්කරු ගොවි ආණ්ඩුව යන්න හුදු සටන් පාඨයක් පමණක් ද?”   තේමා කොට ගනිමින් සුමනසිරි තමන්ගේ අවසාන ලියැවිල්ල ඉදිරිපත් කළා.  අනතුරුව 1981 නොවැම්බර් 03 දා   “කම්කරු ආඥාදායකත්වය හා කම්කරු ගොවි ආණ්ඩු සංකල්පය” මාතෘකා කොටගත් වික්‍රමබාහු ලියූ පිලිතුරද මේ ලිඛිත විවාදයේ අවසාන ලියැවිල්ල උනා.

1982 පක්‍ෂ සම්මේලන සාකච්ඡා තුලදී මේ සාකච්ඡාව විවිධ මට්ටම් වලින් මතු කෙරුණත් එය තවදුරටත් විධිමත්ව ඉදිරියට ගෙන යෑමට සුමනසිරි හෝ ඔහුගේ මතයට සහයෝගය දැක්වූ සහෝදරවරු  ඉදිරිපත් උනේ නැහැ. ඒ වෙනුවට ඔවුන් අතරින් බොහොමයක් ක්‍රමාණුකූලව පක්‍ෂයේ ජීවමාන භාවිතාවෙන් ඈත්වෙලා ගියා.                                                                         

80 මහ වැඩ වර්ජනයෙන් පස්සේ නසසප වඩා පුළුල් වෙමින් පූර්ණ කාලීන දේශපාලනයට බොහෝ දෙනෙක් ඇතුළු උනා. මේ අතර 82 පැවැත් වූ පක්‍ෂ සම්මේලනයට නව යෝජනාවක් ඉදිරිපත් වෙලා ඒක වැඩි චන්දයෙන් සම්මත උනා. මේ යෝජනාව සම්මේලනයට ඉදිරිපත් කළේ වෘත්තීය සමිති නායක ඔස්වින් ප්‍රනාන්දු. ඒ යෝජනාව තමයි දේශපාලන මණ්ඩලයේ (PB) සියළු සභිකයන් දේශපාලනය ඒකායන වෘත්තිය කරගත් ‘වෘත්තීය විප්ලවවාදියකු’ විය යුතුයි කියලා.

ලෙනින් පක්‍ෂ නායකත්වය ගොඩ නැගීම සඳහා කළ අරගලයේ දී ‘වෘත්තීය විප්ලවවාදීන්ගේ පක්‍ෂයක්’ වෙනුවෙන් කොන්දේසි විරහිත සටනක් ගෙනගියා.  ‘කළ යුත්තේ කුමක්ද’ හා ‘පියවරක් ඉදිරියට පියවර දෙකක් පස්සට’යන කෘතීන් 1902 දී හා 1903 දී බිහිවීම මේ ගෙනගිය අරගලවල ප්‍රතිපඵලයක්. ඔස්වින් යෝජනා කළේ මේ පූර්වාදර්ශ යයි.

මේ යෝජනාවට පසුව පැවැති මධ්‍යම කාරක සභාවකදී ආචාර්ය කුමාර් ඩේවිඩ් දුන්නේ කදිම පිළිතුරක්. පූර්ණ කාලීනයෙක්ට ගෙවන දීමනාව තමන්ට නොසෑහෙන බව ඔහු පෙන්නුවා. ඒ  නිසා තමන්ට ලැබී ඇති විදෙස් විශ්ව විද්‍යාලයේ කලක් වැඩ කරලා මුදල් හොයා ගෙන විත් පූර්ණ කාලිනයෙක් වෙන්නම්  කිව්වා. ආර්ථික අපහසුකම් තිබුනත් පක්‍ෂය ඒ ඉල්ලීම අනුමත කළේ නැහැ. නමුත් ඔහු හොංකොං විශ්ව විද්‍යාලයක ආචාර්යවරයෙක් වෙලා යන්න ගියා.

ආචාර්ය ශාන්ත ද අල්විස් කිව්වා මට පීබී එකේ ඉන්න ඕන නැහැ. මම සීසී එකේ ඉන්නම්. පීබී එකට අවශ්‍ය උනොත් මගෙන් අදහස් විමසීමක් කරන්න, මගේ දායකත්වය ලබා දෙන්නම් කියලා. අධිනීතිඥවරයෙක් වූ වාසුදේව නානායක්කාර රැකියාවක් ලෙස උසාවි යන එක නවත්වලා පක්‍ෂයේ පූර්ණකාලීනයෙක් උනා. නලීන් මහේෂ් පෙරේරාත් ගුරු වෘත්තීය අත් හැරියා.

පූර්ණකාලීනයන් වෙමින් පීබී එකේ හිටිය අනෙක් සාමාජිකයන් තමයි වික්‍රමබාහු, සිරිතුංග (ඔහු රැකියාව අත්හැර පූර්ණකාලීනකයකු වූයේ 1974 දී පමණ “වාම ප්‍රවණතාවය” කාලයේදී), රණත් කුමාරසිංහ,  එඩ්වින් කොතලාවල,  වල්ලිපුරම් තිරුණාවුකරසු, ලීනස් ජයතිලක, ඔස්වින් ප්‍රනාන්දු,  නීල් ව්ජේතිලක සහ ඩී.එම්.ඩී. චන්දවිමල.

1983 දී එක්සත් ජාතික පක්‍ෂ රජය නසසප තහනම් කරමින් මුදාහළ රාජ්‍ය ත්‍රස්තවාදය හමුවේ කීප දෙනෙක් ස්වයං පිටුවහල තෝරා ගත්තා. මේ අතරින්  ක්‍රිස් මඩපාත නමින් පක්‍ෂයේ හිටිය ක්‍රිස් රොද්‍රිගු මාක්ස්වාදී බුද්ධ්මතෙක් වගේම අර්ථශාස්ත්‍රඥයෙක්.  ඒ වගේම ආචාර්‍ය ශාන්ත ද අල්විස්.

ඔවුන් ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය උනත් පක්‍ෂයේ හිතවතුන් ලෙස බොහෝ කලක් යන තෙක් අදහස් වලින් හා හැකි හැම විටම මුදලින් ආධාර උපකාර කළා. ඒ බව ඉතා ගෞරවයෙන් හා සහෝදරත්වයෙන් සිහිපත් කරන්න ඕන.

නලින්, සුමනසිරි, සිරිතුංග ඇතුළු කණ්ඩායම, වාසු ඇතුළු කණ්ඩායම, ලීනස් හා නීල් මේ සියළු දෙනාම නසසප හැරදා ගියේ සිදු කැරුණු වාද විවාද වලින් පස්සේ.මේවා පිළිබදව නොදන්නේනම් මතිභ්‍රමනයන් නොලියා නිසි අධ්‍යනයකින් පස්සේ ලිවීම තමයි මාධ්‍ය ආචාරවලට උනත් ගැලපෙන්නේ.