හත්දෙයියනේ ට්‍රම්ප්!

පොත බිම දමා නැගි සිටි අනුර ‘වාඩිවෙන්න සර්’ කීවේ පුටුවක් හෝ නොදැකය.

අඹ ගහ යට තිබු ප්ලාස්ටික් පුටුවේ හරි බරි ගැසී වාඩි වූ ට්‍රම්ප් අනුර දෙස තියුණු බැල්මක් හෙළුවෙය.

‘හරි රස්නෙයි නේද සර්’ අනුර කීවේ කුමක් හෝ කිව යුතු තිබු නිසාය.

‘ඒකට කමක් නැහැ’ ට්‍රම්ප් උඩඟු ලෙසින් කීවේය.

‘මට ඔහෙත් එක්ක පොඩි කතාවක් තියෙනවා.’

‘ඉතින් සර් කොළඹ අපේ මන්දිරේට ආවානම් කරදරයක් නැතිව කතා කරන්න තිබුණානෙ’

‘නෑ ඊට වැඩිය මෙහෙ හොඳයි.’ කියමින් ට්‍රම්ප් තම කෝට් එකේ වම් පළුව විවර කොට යට සාක්කුවට අත දමා ලියවිල්ලක් එළියට ගත්තේය.

‘මේක මතක ද’

ටිකක් ඒ දෙසට නැඹුරු වූ අනුර “ඔව් මට මතකයි සර්” කීවේය.

‘කවුද මේකේ ලිව්වේ’ ට්‍රම්ප් ටිකක් උස් හඬින් ඇසුවේය.

‘අර ගොල්පේස් මහින්ද’

‘හා කමක් නෑ. මේක තියෙන ඒවා දන්නවාද?.

‘ටිකක් දන්නවා.’

‘ටිකක් නොවෙයි හොඳටම දැන ගෙන ඉන්න තිබුණා.” ට්‍රම්ප් සැරෙන් කීවේය.

‘මොනවද මේ ටැක්ස් අඩු කරන්න කියන්නේ?. ට්‍රම්ප් කෙළින්ම මුහුණ බලා ඇසුවේය.

‘ටැක්ස් නිසා අපේ බඩු ඇමරිකාවට යවන්න බැරි වුණොත් අපිට ඩොලර් හම්බු වෙන්නේ නැහැ. එතකොට අපිට සර්ලගේ ණය ගෙවන්න බැහැ’ අනුර බැගෑපත් වූයේය.

‘මේ ටැක්ස් දාන්න කලින් නේද තමුසෙලා ණය වුනේ’  ට්‍රම්ප් බිම වැටී තිබුණ දාස් කැපිටාල් දෙස බලමින් ඇසුවේය.

‘එතකොට ආණ්ඩු කෙරුවේ අපි නෙවෙයි.’ අනුර ඇඟ බේරා ගැනීමට උත්සාහ කෙළේය.

‘ඒක මට වැඩක් නැහැ. දැන් ඔහේ මොකද කියන්නේ’ ? ට්‍රම්ප් නැවතත් අනුරගේ මුහුණටම ඇසුවේය.

‘අපි සර්ලගෙන් බඩු වැඩියෙන් ගන්න අපේ ටැක්ස් අඩු කරනවා. එතකොට වෙළඳ අතිරික්තයක් ඇති වෙන්නේ නැහැ.”

‘මේ තරුණයා මාත් එක්ක විහිළු කරන්න එපා. වෙළඳ අතිරික්තෙ නැති වුනාම ණය ගෙවන්න තමුසෙට ඩොලර් කෝ?.  ට්‍රම්ප් හඬ උස් කර ඇසුවේය.

‘බලනව මේ ෂර්ට් එක?. ට්‍රම්ප් තම කෝට් එකේ පළු දෙක විවර කර පපුව ඉදිරියට දමා කීවේය.

‘ලස්සන ෂර්ට් එකක්’ අනුර බයාදු ලෙසින් කීවේය.

‘අයිසෙ ෂර්ට් එකක් ගන්න මම නිව්යෝර්ක් එකේ කඩයක් ගානෙ ගියා. හැම තැනම තියෙන්න මේවා.’ කලිසමේ සාක්කුවෙන් ගත් ලේන්සුවෙන් මුහුණ පිස දමමින් ට්‍රම්ප් කීවේය.

‘තමුසෙ දන්නවද මේක හදල තියෙන්නේ මොන රටේ ද කියලා’ ලේන්සුව සාක්කුවට ඔබමින් ට්‍රම්ප් ඇසුවේය.

‘නෑ සර්’ අනුරගේ උගුර කට වියලී යන්නා සේය.

‘දැන ගන්නවා. සිරි ලංකාවේ. අපිට අපේ රටේ ෂර්ට් එකක් ගන්නවත් නැහැ. මේ දුප්පත් බයියලා හදන ඒවා තමයි අපිට ඩොලර් දිලා ගන්න වෙලා තියෙන්නේ. මේක වෙනස් කරන්න තමයි ටැක්ස් දැම්මේ’ ට්‍රම්ප් ප්ලාස්ටික් පුටුවෙන් නැගිටිමින් කීවේය.

කැර කැවිල්ලක් වගේ දැනුණ නිසා අනුර අඹ ගසට හේත්තූ වූවේය. 

‘මේක හොඳින් අහ ගන්නවා. එක එකාට ඕන විදියට මම ආණ්ඩු කරන්නේ නැහැ. ආණ්ඩු කරන්නේ මට ඕන විදියට. ඔය සාකච්ඡා අරව මේව මගෙ ළඟ නැහැ. පරිස්සමෙන් වැඩ කරනවා. නැත්තම් වැඩ වරදින්න පුළුවන්.’ වම් අතේ දඹරැඟිල්ල අනුර ගේ මුණටම තියා ට්‍රම්ප් කීවේය.

අනුර ඇස් පියා ගත්තේය. මොහොතකට පසු ඇස් අරින විට ට්‍රම්ප් නැත. ඉදිකඩ පසු කර ඈත යන සෙවනැල්ලක් වැනි දෙයක් දිස්විය. 

බිමට නැමී දාස් කැපිටාල් පොත අවුලා ගත් අනුර අපහසුවෙන් ඉස්තෝප්පුවට ගොඩ වූයේය.

The post ට්‍රම්ප් අවුරුද්දට තඹුත්තේගම ගිහිල්ලා.. appeared first on විවරණ.

ගත වූ වසර පහකට ආසන්න කාලය තුළ එම ප්‍රතිපත්තිවලට උතුරේත් දකුණේත් සුවිශාල ජන සහයක් ලැබීමට හේතු වූ තවත් සාධක තිබෙන බව තහවුරු වන්නේ එවැනි පසුබිමකය. සෑම ජයග්‍රහණයක් තුළම පුද්ගල සාධකයක් පවතින බව සැබෑ වුවද පුද්ගල සාධකය වැදගත් වන්නේ සමාජ ගතිකත්වය මත බව අමතක නොකළ යුතුය. සමහර සන්දර්භයන් තුළ විශිෂ්ට වූ නායකයන් වෙනස් වූ සමාජ තත්වයන් තුළ අවලංගු කාසි බවට පත් වූ ආකාරයට අපමණ නිදසුන් ඉතිහාසයේ පවතී. වෙනස් වූ සමාජ සන්දර්භය නොතකා පුද්ගලාභිවාදනය පොදුවේ රටටත් විශේෂයෙන් එම කණ්ඩායමටත් කිසිසේත් හිතකර වන්නේ නැත. 

ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුවේ වයස් කාලය තවමත් අඩ වසරක් හෝ සපුරා නැති නිසා ඒ ගැන දැඩි තීරණ ගැනීමට කලක් එළඹ නැති බව සැබෑවකි. එහෙත් හැදෙන ගහ දෙපැත්තෙන් දැනේ යනුවෙන් කියමනක් ජනවහරේ තිබෙන බවද අමතක නොකළ යුතුය. මාස හයක් වැනි කෙටි කාලයක් තුළ හැත්තෑහය වසරක් පැවති පාලනය නැතිනම් අවපාලනය නිවැරදි කිරීමට තරම් නොවන බවද සත්‍යයකි. එහෙත් මෙම කෙටි කාලය ඇතුළත හෝ ජාතික දේහයේ පත්ළටම කිඳා බැස ඇති රෝග ව්‍යාධි හඳුනා ගැනිමට හා නිවැරදි කිරීමට මුල පිරීමට ප්‍රමාණවත් කාලයකි. එය වැදගත් වන්නේ අප සමාජය මුහුණ දී ඇති ජරාජීර්ණ දේශපාලනය පුද්ගල සාධක මතම රැඳී නැති නිසාය.

හිටපු හෝ සිටින ජරාජීර්ණ පුද්ගලයන් වෙනුවට අලුතින් අය පත් කිරීම වැඩි අපහසුවක් නැතිව කළ හැකිය. සමහර විට මේ රට බංකොළොත් භාවයට පත් වන තෙක් ‘උපදෙස්’ හා ‘වැඩ සටහන්’ හඳුන්වා දුන් භාණ්ඩාගාරයේ සහ මහ බැංකුවේ උසස් නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් මෙය අදාල නොවන්නට පුළුවන. ආර්ථිකය හැසිරවීමේ යාන්ත්‍රණය ඔවුන් සතුව ඇති නිසා ඔවුන් ඉවත් කිරීමෙන් යාන්ත්‍රණය  බිඳ වැටේයැයි බියක් වත්මන් පාලකයන් තුළ තිබෙනු විය හැකිය. අන්තර්ජාතික මුල්‍ය අරමුදල සමග සාකච්ඡා කිරීමට මහ බැංකුවේ අධිපති නොවෙනස්ව තබා ගත යුතුය. භාණ්ඩාගාරයේ ලේකම් ද එසේමය.

වළං කඩේට කඩා වැදුන ගොනා මෙන් සියල්ල විනාශ කිරීම හානියක් බව අපි පිළිගනිමු. එහෙත් ලෝක බැංකුවෙන් සහ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලෙන් පුරුදු පුහුණු කළ මෙම ‘විශේෂඥයන්’ බොහෝ දෙනකුගේ දක්ෂතාවය ඉගැන් වූ දේ වැමෑරීම විනා අලුතින් සිතීම නොවන බව ඔවුන් ක්‍රියාවෙන්ම සනාථ කර ඇත. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතනවල ඉගැන් වූ දේ විනිවිද දැකීමේ හැකියාව ඇති නිලධාරීන් නැතිවම නොවේ. එවැනි අයට මහ බැංකුවේ සහ භාණ්ඩාගාරයේ ලැබුණේ කුඩම්මා ගේ සැලකිලි ය. ඔවුහු හැකි පළමු අවස්ථාවේම එම ආයතනවලින් සහ රටින් පිටව ගියහ. අපි මෙම ලිපියෙන් එවැනි දේ සාකච්ඡා කිරීමට අදහස් නොකරමු. මෙම ‘විශේෂඥයන්ගේ’ කාර්ය භාරය ආර්ථිකයේත් දේශපාලනයේත් ගමන් මග ජනතා අපේක්ෂාව සාක්ෂාත් කිරීමට වඩා පැරණි පීල්ලේම දැක්කීම බව කිව යුතුය.

නිලධාරීන් දූෂිත වූයේත් දූෂිත නිලධාරීන්ට වැජඹීමට හැකි වුයේත් පවතින ක්‍රමයේ වැරැද්ද නිසා බව නැවත නැවතත් කිව යුතු නොවේ. ඒ ගැන තවත් කිසියම් දෙයක් ඉගෙන ගැනිමට අවශ්‍ය නම් 2023 ගාලු මුවදොර තරුණ අරගලය දෙස බැලීම ප්‍රමාණවත්ය. ගිනියම් අව්වේ වේලි වේලිත් ධාරණීපාත වැස්සේ තෙමි තෙමීත් ඔවුන් පැතුවේ ක්‍රමයේ වෙනසකි. සිස්ටම් චේන්ඡ් එකකි. පසුගිය මැතිවරණවලදී ජනතාව ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමෙන් ඉල්ලා සිටියේ ද සිස්ටම් චේන්ඡ් එකකි. මෙය තේරුම් නොගන්නා කිසිදු දේශපාලයෙකුට හෝ දේශපාලන පක්ෂයකට අනාගතයක් නැති බව සක් සුදක් සේ පැහැදිලිය. 

ජාතික ජන බලවේගයේ ආණ්ඩුව ගමන් කරන්නේ හිටපු පාලකයන් ගිය මගේම බව පෙන්වීමට සරල උදාහරණ දෙකක් දැක්වීම ප්‍රමාණවත්යැයි සිතමි. ඉන් එකක් වන්නේ ලංකා වානිජ මණ්ඩලයේ හිටපු සභාපතිවරයෙකු මෙන්ම සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙකුයැයි හැඳින් විය හැකි චන්දන ජයරත්න මහතා තොරතුරු දැන ගැනීමේ පනත යටතේ කරන ලද ඉල්ලිමකට ජනාධිපති කාර්යාලය ඇතුළත් ආයතන ගණනාවක් දැක් වූ ප්‍රතිචාරයයි. චන්දන ජයරත්න මහතාට දැන ගැනීමට අවශ්‍ය වූයේ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සඳහා ඇති කර ගත් අවසාන ගිවිසුම පිළිබඳ තොරතුරු සහ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල ඉදිරිපත් කර ඇති ණය තිරසාර බව පිළිබඳ විශ්ලේෂණයයි. වානිජ කටයුතු සහ ඊට බලපාන ප්‍රතිපත්ති ගැන උනන්දුවක් දක්වන ඔහු එවැනි ඉල්ලුම් පතක් ඉදිරිපත් කරන්නට ඇත්තේ එය ඔහුට මෙන්ම රටේ සියලු දෙනාට බලපාන රට පුරාම ආන්දෝලනයක් ඇති කළ වැදගත් ප්‍රශ්නයක් නිසාය. ජාතික ජන බලවේගය විපක්ෂයේ සිටියේනම් ඔවුන් ද මෙම විෂය ගැන එවැනිම හෝ ඊටත් වඩා පුළුල් ප්‍රශ්න අසනු ඇත.

එහෙත් සිදු වූයේ කුමක් ද?

කඩිනම් පිළිතුරක් ලබා දීම වෙනුවට සිදු වූයේ මහ බැංකුව භාණ්ඩාගාරය සහ ජනාධිපති කාර්යාලය අතර ‘බෝල පාස් කිරීමේ’ ක්‍රීඩාවකි. මෙවැනි තත්වයක් මීට පෙර පැවති ආණ්ඩුවක් යටතේ සිදු වූයේ නම් අපට තේරුම් ගත හැකිය. රටේ ජනාතාවට බලපාන ගිවිසුම් හෝ වෙනත් එකඟතා ජනතාවට දැන ගැනීමේ අයිතියක් ඇති අතර එම තොරතුරු ලබා දීම වගකිව යුතු ආණ්ඩුවක ප්‍රතිපත්තියකි. එය මෙම ඉල්ලුම් පත්‍රය සම්බන්ධයෙන් සිදුව නැත. ඊට පිළිතුරු ලබා ගැනීමට ඒ මහතාට සමහර විට තොරතුරු දැනගැනීමේ කොමිසමට යෑමට සිදු වනු ඇත.

ඉන් තහවුරු වන්නේ ආණ්ඩු මාරු වූවාට පුද්ගලයන් වෙනස් වූවාට ක්‍රමයේ වෙනසක් සිදුව තැගි බව නොවේද? ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමග ඇති කර ගන්නා ගිවිසුම් අදාල පාර්ශ්වයන් හැර පිටස්තරයන් අතට පත්වීම අනවශ්‍ය එමෙන්ම හානිදායක දෙයක්යැයි ඔවුන් සිතනවා විය හැකිය. එය ජනතාව බලාපොරොත්තු වූ වෙනස නොවේ. මෙවැනි ගිවිසුම් සහ එකඟතාවල අවසාන ප්‍රතිඵලය පැටවෙන්නේ ජනතාව මත නිසා ඒවා දැන ගැනීම ජනතා පරමාධිපත්‍යය බැඳුණකි.

මෙවැනිම තවත් සිද්ධියක් පසු ගිය දා වාර්තා විය. ගාසා තීරයේ ඊශ්‍රායෙලය සිදු කරන ජනඝාතනය හෙළා දැකීමේ අදහසින් පොස්ටරයක් ඇලවූ තරුණයෙකු පොලීසියෙන් අත් අඩංගුවට ගැනිමය. වචන කීපයකට සීමා වූ එම පොස්ටරය ජාතින් අතර ද්වේෂය සහ වෛරය පතුරුවන නිසා ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ එම තරුණයා අත් අඩංගුවට ගත් බව පොලීසියෙන් පවසා තිබිණ. ඊශ්‍රායෙලය වසර දෙකකට ආසන්න කාලයක් ගාසා තීරයටත් බටහිර ඉවුරටත් ඉවක් බවක් නැතිව ගුවනින් බෝම්බ දැමීම සහ පාබල හමුදා මෙහෙයවා වෛද්‍යවරුන් ඇතුළු රෝහල් කාර්ය මණ්ඩල, ජනමාධ්‍යවේදීන් සහ ජනතාව තිරශ්චීන ලෙස මරා දැමීම යුද අපරාධයක් බව අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණය පිළිගෙන ඊශ්‍රායෙල් අගමැති සහ ඔහුගේ ආරක්ෂක ඇමති අත් අඩංගුවට ගෙන අධිකරණට ඉදිරිපත් කිරීමට වරෙන්තු නිකුත් කර ඇත. මානව අයිතිවාසිකම්වලට හෝ ජාත්‍යන්තර නීතිය නොසලකා ක්‍රියා කරන රටක් හෙළා දැකීම ජාතීන් අතර ද්වේෂය සහ වෛරය දනවන දෙයක්යැයි නිර්වචනය කරන්නේ කුමන පදනමක් යටතේ දැයි ජාතික ජන බලවේගයේ ආරක්ෂක ඇමති පැහැදිලි කළ යුතුය.

ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක සහ ජාතික ජනබලවේගයේ ක්‍රියාකාරිකයන් විපක්ෂයේ සිටිය දී පලස්තිනය සම්බන්ධයෙන් ඊශ්‍රායෙල් ප්‍රතිපත්තිය දැඩිව විවේචනය කළ බව අමතක කළ නොහැකිය.

වඩාත් වැදගත් වන්නේ පෝස්ටරයක් ඇලවීම ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ චෝදනා එල්ල කළ හැකි වරදක් වන්නේ කෙසේද යන්නයි. පෝස්ටරයක් ඇලවීම අපරාධයක් නම් ඒ සඳහා යොදා ගත හැකි වෙනත් නිති ප්‍රතිපාදන අපමණ පවතින බව නීති විශාරදයන් නොවන සාමාන්‍ය ජනතාව පවා දනිති. මින් පැහැදිලි වන්නේ ආරක්ෂක ඇමති සහ පොලිස්පති වෙනස් වූවාට ක්‍රමයේ වෙනසක් සිදුව නැති බව නොවේද? කලින් පැවති ආණ්ඩු යටතේ කවියක් ලිවීම පවා ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ අත් අඩංගුවට ගැනීමට හේතුවකි.

ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත හා ඒ වෙනුවට ගෙන එන වෙනත් නීති සම්පූර්ණයෙන්ම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම විපක්ෂයේ සිටිය දී ජාතික ජන බලවේගයේ ප්‍රතිපත්තියයි. මෙම නිතිය යටතේ ඔවුන්ට ද විවිධ දුෂ්කරතාවලට මුහුණ දිමට සිදු විය. ආරක්ෂක අංශ අද එම නීති ප්‍රතිපාදන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් තහවුරු කර ඇති අයිතිවාසිකම් උල්ලඝනය කිරීමට යොදා ගන්නේ ක්‍රමයේ වෙනසක් සිදුව නැති නිසායැයි සිතිය හැකිය. 

මේ සරල උදාහරණ දෙකක් පමනි. මෙවැනි තවත් මෙවැනි අවස්ථා රැසක් ඇත. එමනිසා ජනවරමේ සුජාත භාවය රැක ගැනිමට නම් ජාතික ජන බලවේගය නිදි ගැට හැර අවදි වී ජන හදට ආමන්ත්‍රණය කළ යුතුය. ක්‍රමයේ වෙනසක් සිදු වන්නේ එවිටය.  

The post ලැබුණු ජනවරම ජනතා සුභ සිද්ධය සඳහා යෙදවීමට නම්.. appeared first on විවරණ.

මෙහිදී අපි අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශවලට න්‍යායාත්මක සහ වාස්තවික පදනමක් නැතිවීම සහ සංවර්ධනය වන රටවලට දීර්ඝ කාලිනව ඔවුන් කරන හානිය සම්බන්ධයෙන් කලින් ඉදිරිපත් කළ තර්ක පදනම් කර ගෙන, ශ්‍රී ලංකාවේ මෑතක ඇති වූ ණය අර්බූදයේ දී අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ භූමිකාව විමර්ශනය කිරීමට අදහස් කරමු. විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ ණය අර්බූදයේ හේතු කාරක ගැන ඔවුන්ගේ නිගමනයන්, නැතිනම් සාවද්‍ය නිගමනයන් සමග මෙවැනි අර්බූදවලට එම පිවිසුමේ පවතින දෝෂ සහගත භාවය පැහැදිලි කරන යෝජිත ප්‍රතිපත්ති මෙහිදී අපි සාකච්ඡා කරමු. වැඩි දුරටත් සාවද්‍ය නිගමනයන් මත පදනම් වූ එහි ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශ අර්බුදයට තුඩු දුන් ව්‍යුහාත්මක ගැටලු ආමන්ත්‍රණය කිරීමට අපොහොසත් වූ අතර ඉන් ආර්ථිකයේ දුර්වලතා වඩාත් තියුණු කරන බව පෙන්වා දීමට කැමැත්තෙමු.

සංවර්ධනය වන අනෙකුත් බොහෝ රටවල මෙන් අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශ දැඩිව පිළිපදින්නේ නම් ශ්‍රී ලංකාව තවත් ණය අර්බුදයකට මුහුණ දෙනු ඇත. කෙසේ වුවත් දේශීය ණය අර්බූදය නිසා ශ්‍රී ලංකාවේ තත්වය වඩාත් සංකීර්ණ විය හැකිය.

අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල කොවිඩ්-19 නිසා ආර්ථිකය වසා දැමීම, ඉන් පසුව ඇති වූ සැපයුම් හිඟකම, සහ යුක්‍රේන යුද්ධය සහ බටහිර රටවල් රුසියාවට එරෙහිව පනවන ලද සම්බාධක නිසා බලශක්ති මිල ගණන්වල ඇති වූ කම්පනය ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට බරපතළ හානියක් සිදු කළ බව පොදුවේ පිළිගන්නා නමුත් මූලික වශයෙන් ඔවුන් අර්බූදයට හේතුව වශයෙන් දකින්නේ දේශීය සාධකයි. විශේෂයෙන්ම සඳහන් කරන්නේ අර්බූදයට මූලික වශයෙන්ම හේතු වූයේ ශ්‍රී ලංකාවේ මහ බැංකුව මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය කිරීමෙන් රාජ්‍ය වියදම් සඳහා අප්‍රමාණව මුදල් ලබා දුන් නිසා මුදල් සැපයුම (M 1) සීමාන්විත සේ ඉහළ යෑම ය.

ශ්‍රී ලංකාවේ ණය අර්බූදය පිළිබඳ මෙම නිගමනය මත පදනම්ව අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල, අයවැය පරතරය අඩු කිරීම, අයවැය හිගය පියවීමට මහ බැංකුවෙන් මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය කිරීම නතර කිරීම, විනිමය අනුපාතයේ නම්‍යතාවය වැඩි කිරීම සහ නාමික සහ සැබෑ පොලි අනුපාත ඉහළ දැමීම නිර්දේශ කෙළේය. මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය කිරීම නතර කිරීමේ පියවරක් වශයෙන් සහ එක්සත් ජනපදයේ ආණ්ඩුවෙන් කරන ලද බලපෑම නිසා අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල පැවති මුදල් පනත වෙනුවට නව මහ බැංකු පනතක් ගෙන එන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. නව මහ බැංකු පනතේ මුලික ප්‍රතිපාදනයක් වන්නේ සෘජුව හෝ වක්‍රව ආණ්ඩුවේ ණය මිලදි ගැනිම මහ බැංකුවට තහනම් කිරීම ය.

ඉන් අදහස් වන්නේ වෙනත් බොහෝ රටවල ප්‍රාථමික ණය වෙළඳ පොළෙන් හෝ ද්වීතික ණය වෙළඳ පොළෙන් ආණ්ඩුවේ ණය මිලදී ගැනීම මහ බැංකුවලින් සිදු වුවද ශ්‍රී ලංකාවේ මහ බැංකුව ආණ්ඩුවේ ණය මිලදී ගැනීමෙන් වැළැක්වීමය. මෙවැනි දෙයක් අන් කිසි රටක දක්නට නැත. අඩුම වශයෙන් ද්වීතික වෙළඳ පොළෙන් හෝ ණය මිලදී ගැනිමට ඉඩ සැලසීමේ වැදගත්කම වන්නේ මූල්‍ය බලධාරීන්ට පොලී අනුපාත කෙරේ වැඩි පාලනයක් කිරීමට හැකි වීම ය.

ශ්‍රී ලංකාවේ ණය අර්බූදය පිළිබඳ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ නිගමන ගැන අවධානය යොමු කළ යුතු මුල්ම වැරැද්ද වන්නේ එය සංශෝධිත ආකාරයෙන් හෝ ගර්හාවට ලක් වූ මුදල් පිළිබඳ ප්‍රමාණාත්මක න්‍යාය මත පදනම්වීම ය.

ඉන් පැන නගින දෙවන කාරණය වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ ණය අර්බූදය පැහැදිලි කිරීමට යෙදා ගත් සංශෝධිත ප්‍රමාණාත්මක න්‍යායේ අතාර්කික ස්වභාවයයි. අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල දකින ආකාරයට උද්ධමනයට සහ වෙළඳ හිගයට හේතු වන්නේ මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය කිරීමෙන් මුදල් සැපයීම වැඩිවීම  නොව සෘජුව හෝ වක්‍රව අයවැය පරතරය පියවීමට මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණයෙන් මුදල් සැපයීමේ වැඩි වීමයි.

තුන් වැනිව ශ්‍රී ලංකාවේ ණය අර්බුදයට හේතුව ලෙස සහ වඩාත් නිශ්චිතව ඒ බැඳුණු උද්ධමනයට හේතුව ආණ්ඩුවේ අයවැය පරතරය පියවා ගැනිමට සීමාන්විතව මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය කිරිම බව නැවත නැවතත් පැවසුවත් එය තහවුරු කිරීමට අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල වාස්තවික සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමට අපොහොසත්ව ඇත. ඇත්තෙන්ම 2021-23 කාල සීමාවේ උද්ධමනයට හේතු වන්නේ විශේෂයෙන්ම බලශක්ති මිල ඉහළ යෑම ඇතුළත් සැපයුම් පැත්තේ සාධක බව පෙන්නුම් කරයි. මෙය 2023 මහ බැංකුවේ වාර්ෂික වාර්තාවේ ද ඉස්මතු කර දක්වා ඇත. එහි දැක්වෙන ආකාරයට උද්ධමනයේ ඉහළ යෑමට වැඩි වශයෙන්ම හේතු වන්නේ සැපයුම් සාධකයි. උද්ධමනය සීමා කිරීම අරමුණු කර ගත් ඉල්ලුම කළමනාකරණයේ දැඩි ප්‍රතිපත්ති නිසා සැපයුම් පැත්තේ කම්පනය වඩාත් තීව්‍ර විය හැකියැයි මහ බැංකු වාර්තාව අනතුරු හඟවයි. (බලන්න 2024 මහ බැංකූවේ වාර්ෂික වාර්තාව)

සිවු වැනිව අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල ශ්‍රී ලංකාවේ ණය අර්බුදය පැහැදිලි කිරීමේ දී ශ්‍රී ලංකාව හා අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල අතර විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම් වැඩ පිළිවෙළක් ක්‍රියාත්මක කළ 2015-2019 අතර කාලයේ දී ශ්‍රී ලංකාණ්ඩුව විශාල වශයෙන් සහ අනවශ්‍ය ආකාරයෙන් අන්තර්ජාතික රාජ්‍ය බැදුම්කර ( EFF ) එක්රැස් කර ගත් බව අමතක කරයි. 2019 වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ විදෙස් ණය ප්‍රමාණය, විශේෂයෙන්ම අන්තර්ජාතික ස්වෛරී බැදුම්කර ප්‍රමාණය, කෙතරම් විශාල වූයේ ද යත් ණය ආපසු ගෙවීම ප්‍රශ්නයක් විය හැකි බව වඩ වඩාත් පැහැදිලි විය. ඇත්තෙන්ම මෙම ණය ඒකරාශී වීම සහ එම ණය ආපසු ගෙවීමට ආණ්ඩුවට නොහැකිය යන හැඟීම 2017-2019 අතර කාලයේ ශ්‍රී ලංකාවේ ණය ලබා ගැනීම සීඝ්‍රයෙන් පහත වැටීමට බලපෑ වැදගත් සාධකයක් විය.

අවසාන වශයෙන් වඩාත් වැදගත්ව ශ්‍රී ලංකාවේ ණය අර්බූදය නිගමනය කිරීමේ දී අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල වෙනත් සංවර්ධනය වන බොහෝ රටවල ණය අර්බුද පිළිබඳ නිගමනය කිරීමේ දී මෙන් මෙම අර්බුදයට තුඩු දුන් ව්‍යුහාත්මක දුර්වලතා නොසලකා හරියි. ශ්‍රී ලංකාව සංවර්ධනය වන වෙනත් බොහෝ රටවලට මෙන් ගෝලීය ආර්ථිකයේ විශාල කඩා වැටීම්වලදී දුර්වල සහ අනතුරුදායක වෙළඳ සහ වර්තන ගෙවුම් හිඟ ශේෂ ඇති කරවන ගෝලීය ශ්‍රම විභජනයේ නිශ්චිත භූමිකාවකට පත් කර  ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ විදෙස් ගෙවුම් ශේෂයේ නිතර නිතර ඇතිවන ප්‍රශ්නවලට සහ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ සහන වැඩ සටහන්වලට නැවත නැවතත් යොමුවීමටත් හේතුව වන්නේ මෙම ව්‍යුහාත්මක දුර්වලතාවයයි.

ශ්‍රී ලංකාව මෙම ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශ අනුගමනය කිරීමේ එක් ආර්ථික ප්‍රතිඵලයක් වන්නේ එය දැනට මුහුණ දී ඇති දරා ගත නොහැකි පොලී ප්‍රමාණයයි. අරමුදලෙන් අවධාරණය කරන්නේ මූලික රාජ්‍ය ආදායම් අතිරික්තයයි. ( එනම් ණය මත පොලි ගෙවීම බැහැර කළ රාජ්‍ය ආදායම) මින් රටේ පොලී ප්‍රමාණයෙන් සහ පැහැදිලිවම බදු ආදායමේ පටු සීමාවන්ගෙන් අවධානය බැහැර කරයි. එය ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ත ණය බර ඕනෑම සංවර්ධනය වන රටකටත් වඩා වැඩිය යන්නත් අයවැය පරතරය දළ ජාතික නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස අඩකටත් වඩා අඩු වුවද 1980 ගණන්වල අග භාගයේ සිට ණය ප්‍රමාණය ඉහළ යමින් පවතින බවත් අමතක කර ඇත. ණය ආපසු ගෙවීමේ බර නිසා මහජන සේවාවන්, යටිතල පහසුකම් සහ සමාජ සුභ සාධන වැඩ සටහන් වැනි අත්‍යාවශ්‍ය ආයෝජන සීමා කර ආණ්ඩුවේ අනෙකුත් වියදම් කෙරේ මහත් පීඩණයක් ඇති කරන බවද අමතක කරයි. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ දීර්ඝ කාලීන ආර්ථික වර්ධනය සහ රටේ සංවර්ධනය අත්හැර දමා රාජ්‍ය ආදායම් ස්ථාවර කර ගැනීම ය. 

අරමුදලේ ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක කිරීමේ දෙවන ප්‍රධාන ප්‍රතිඵලය වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ අන්තර්ජාතික තරගකාරිත්වය දිගින් දිගටම පිරිහීම ය. මෙම පිරිහීම වඩාත් කැපී පෙනෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ රුපියලේ අගය ඉහළ යෑමෙනි. මුදල් ඒකකයේ වටිනාකම ඉහළ යෑමෙන් පිළිබිඹු වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ නිෂ්පාදන පදනමේ දුර්වලතාවයයි. විශේෂයෙන්ම අපනයනය සඳහා වූ සහ ආනයන ආදේශික කර්මාන්ත අංශවලය. (බලන්න නිකොලස් සහ නිකොලස් 2024) මෙය රටේ කාර්මික නිෂ්පාදන පදනම හැකිළීමට තුඩු දුන් අතර වෙළඳ අසමතුලිතතාවය සහ විදෙස් සංචිතවල අවදානම් තත්වය වඩාත් තීව්‍ර කෙරිණ. නිෂ්පාදන ධාරිතාවය සහ අපනයන විවිධාංගකරණය ශක්තිමත් කෙරෙන අර්ථාන්විත ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ නොමැතිව ශ්‍රී ලංකාවට බාහිර මූල්‍යනය මත තව දුරටත් රැඳි සිටීමට සහ ආර්ථික අස්ථාවර චක්‍රය පැවතීමෙන්, අරමුදලේ මැදිහත්වීම් මත දිගටම රැඳී සිටීමටත් සිදු වනු ඇත.

ණය අර්බුදයෙන් පසුව අරමුදල ශ්‍රී ලංකාවේ රුපියලේ අගය ඉහළ මට්ටමක පවත්වා ගැනීම දිගින් දිගටම අවධාරණය කළ අතර එය විදෙස් ණය අර්බූදයට තුඩු දුන් වඩාත්ම වැදගත් හේතුවලින් එකක් බව සඳහන් කළ යුතුය. (2023 අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල) එසේ වුවත් ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික තත්වය තත්වය ගැන වූ අරමුදලේ මෑතක ඉදිරිපත් කළ වාර්තාවල, එම ප්‍රශ්නය වඩාත් තිව්‍ර වුවද ඒ ගැන සඳහනක් හෝ දක්නට නැත.

මෙම ලිපියේ පළමු සහ දෙවන කොටස්වල දී වෙනත් සංවර්ධනය වන රටවලදී මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ ද විදෙස් ණය අර්බුදය විසඳීම සඳහා වූ අරමුදලේ ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශ දුර්වල න්‍යායාත්මක සහ වාස්තවිත තත්වය මත පදනම් වන බව දැක්වූයෙමු. එම දුර්වලතා ඉස්මතු කිරීමෙන් අපි එහි සහාය පතන අනෙකුත් සංවර්ධනය වන රටවල් මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව මත අරමුදලෙන් පනවන ප්‍රතිපත්ති එම රටවල විදෙස් විනිමය අභියෝගවලට තිරසාර විසඳුම් නොලැබෙන්නේය යන තර්කය ඉදිරිපත් කෙළෙමු. ඒ වෙනුවට මෙම පියවර ආර්ථික අස්ථාවරත්වයේ මූලික හේතුවලට විසඳුම් නැතිව එම රටවල  විදෙස් සංචිත තත්වය කෙටි කාලිනව ස්ථාවරත්වයක් ඇති කිරීමට යොමු වීමෙන් නැවත නැවතත් ණය අර්බූදවලට මුහුණ දීමේ අවදානමකට පත් කරයි. 

ශ්‍රී ලංකාව මෑතක දී අරමුදල සමග ඇති කර ගත් විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම ( EEF) මෙම තර්කය වඩාත් ශක්තිමත් කරවයි. අරමුදල සංවර්ධනය වන රටවල් සමග ඇති කර ගන්නා පොදු ගිවිසුම්වල  අයවැය හිගය අඩු කිරීම සහ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට ඇති ණය අනුපාතය වැනි පොදු කොන්දේසිවලට අමතරව එක්සත් ජනපදයේ බලපෑම අනුව ණය අනුමත කිරීමේ කොන්දේසියක් වශයෙන් මහ බැංකු පනතක් පාර්ලිමේන්තුවෙන් සම්මත කළ යුතුයැයි දක්වා ඇත. මෙම නව ව්‍යවස්ථාවේ මූලික ලක්ෂණයක් වන්නේ මහ බැංකුවට සෘජුව හෝ වක්‍රව ආණ්ඩුවේ ණය මිලදී ගැනිම තහනම් කිරීම ය. වැදගත් වන්නේ මෙම ප්‍රතිපත්ති අවශ්‍යතාවය හේතු යුක්ති කිරීමේ කිසිම සාධකයක් ඔවුන් ඉදිරිපත් නොකිරීම ය. අප දන්නා ආකාරයට අරමුදල සංවර්ධනය වන රටකට විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම ලබා දීමේ දී මෙවැනි කොන්දේසියක් පැන වූ ප්‍රථම අවස්ථාව මෙයයි.

වඩාත්ම කැපී පෙනෙන කරුන වන්නේ විදෙස් ණය ගෙවීම පැහැර හැරීමට තුඩු දුන් කාල සීමාවට පෙර හෝ පසුව අයවැය පරතරය පියවීමට මහ බැංකුවෙන් ආණ්ඩුව ලබා ගත් ණය ප්‍රමාණය සංවර්ධනය වන සෙසු රටවල් සමග සැසඳීමේ දී විශාල නොවිම ය. (බලන්න ලෝක බැංකුව 2024) එසේ වුවත් හිතුවක්කාර ලෙස සහ වාස්තවික හේතු යුක්ති කිරීමක් නැතිවම ශ්‍රී ලංකාව මෙවැනි කොන්දේසියකට යටත් කර ඇත. 

අවසාන වශයෙන් ශ්‍රී ලංකාව දැනට අත්සන් කර ඇති ගිවිසුමෙන් මීට පෙර අරමුදල සමග අත්සන් කළ විස්තිර්ණ අරමුදල් පහසුකම් ගිවිසුම් 16ට වඩා තිරසාර විදෙස් ගෙවුම් ශේෂයක් අත් කර ගනු ඇතැයි සිතීමට හේතුවක් දක්නට නැත. මහ බැංකුවට ආණ්ඩුවේ ණය මිලදී ගැනීමට හැකි කරවන පුළුල් ප්‍රතිපත්ති නොමැතිව, අපනයන කාර්මිකකරණ ප්‍රවර්ධනය සහ ආර්ථිකය් ව්‍යුහාත්මක දුර්වලතා විසඳන්නේ නැතිව මෙම වැඩ සටහනේ දීර්ඝ කාලීන ප්‍රතිඵල ගැන සැක සංකා මතු කිරීමට බොහෝ හේතු පවතී. වඩාත් වැදගත් වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව තවත් විදෙස් විනිමය අර්බූදයකට මුහුණ දෙන්නේ ද යන්න නොව එය සිදු වන්නේ කවදා ද සහ එහි ආර්ථික සහ දේශපාලන ප්‍රතිඵල මොනවාද යන්නයි.

මහාචාර්ය හොවාර්ඩ් නිකොලස් | බ්‍රෑම් නිකොලස්  

The post අරමුදලේ ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශ වලින් තවත් ණය අර්බුදයකට? appeared first on විවරණ.

ශ්‍රී ලංකාවෙන් ඇමෙරිකාව වෙත කෙරෙන මුළු අපනයනය වටිනාකම ඩොලර් බිලියන තුනකි. අමෙරිකාවෙන් ලංකාවට කෙරෙන ආනයනයන්ගේ  වටිනාකම වන්නේ ඩොලර් මිලියන 360 කි. ඒ අනුව  ඇමෙරිකානු ඩොලර්  බිලියන 2.6 ක, අපනයන හා ආනයනය අතර වෙළඳ පරතරයක් නිර්මාණය වේ. මෙම සියයට 88 ක් වූ වෙළඳ පරතරය මගින් ඇමෙරිකාවට සිදුවන පාඩුව පියවා ගැනීම නව තීරු බදූ  ප්‍රතිපත්තියේ අරමුණ ය. ලංකාවේ විශාලතම ගැනුම්කරුවා වන්නේ ඇමෙරිකාව වන අතර මෙරට සමස්ත දළ අපනයන ආදායමෙන් ඩොලර් බිලියන 12 න්, බිලියන 3 ක්  පමණ උපයන්නේ ඇමෙරිකාවට කෙරෙන අපනයන මතය. එය සියයට 25 ක් පමණ වේ.  ජනාධිපති ට්‍රම්ප් ගේ තවත්  ජන්ද පොරොන්දුවක් ඉටු කරමින්  ලංකාවට අමතරව  ඇමෙරිකානු වෙළඳ පොළ මත යැපෙන කාම්බෝජය (49%), ලාඕසය (48%), මැඩගස්කරය (47%), වියට්නාමය (46%), මියන්මාරය (44%)  බංග්ලාදේශය (37%) යන රටවල් මෙම නව බදු මගින් වැඩි ම බලපෑමට ලක්වන රටවල් වේ. එක්සත් රාජධානියේ භාණ්ඩ සඳහා 10%ක තීරු බද්දක් පැනවෙන අතර, යුරෝපා සංගමය[ 20%], ඉන්දියාව [ 26%], චීනය [34%], සහ ජපානයට [24%]ක තීරුබදු පනවා ඇත.  එය අවමය සියයට 10 සිට උපරිමය සියයට 50 දක්වා වූ බද්දකී.

ලංකාවෙන් වැඩි වශයෙන්ම ඇමෙරිකාවට අපනයනය කරනු ලබන්නේ ඇඟළුම් නිපැයුම්ය. නව තීරු බද්ද සියයට 44 හේතුවෙන්  එම ඇඟළුම් නිෂ්පාදනවල මිළ ඇමෙරිකානු වෙළඳ පොළේදී ඉහල යනු ලැබේ. ගැනුම්කරුවන් අඩු මිළක් ඇති ඇඟළුම් කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීම මගින් ලංකාවේ ඇඟළුම්වලට පවතින ඉල්ලුම පහත වැටෙනු නිසැකය. එය මෙරට ඇඟළුම් කර්මාන්තයට මෙන්ම, එහි නියැලී සිටින කම්කරුවන්ගේ රැකියා සුරක්ෂිතතාව කෙරෙහි ප්‍රබල පහරක් එල්ල කරනු ඇත.

‘..දැනටමත් ඇඟළුම් කර්මාන්තකරුවෝ  ලාභ ශ්‍රමය තියෙන, මීට වඩා බදු සහන දෙන අප්‍රිකානු රටවල් කරා ගිහින් ඉන්නේ. මේ තීරු බදු අයකිරීමෙන් ඔවුන්ට ගැටළුවක් වෙන්නේ නැහැ. ‘බ්‍රෑන්ඩඩ්’ ඒවා නිසා ඔවුන්ට අවුලක් නැහැ. ක්‍රමානුකූලව ඕඩර්ස් ටිකත්  අප්‍රිකාවට ගෙනිහින්.   නමුත් බරපතල අර්බුදය එන්නේ ඇඟළුම් කම්කරුවන්ට. මෙහෙ කර්මාන්ත ශාලා වැහෙන්න ගත්තොත්, කම්කරුවන්ගේ රැකියා සුරක්ෂිතාව ගැන ප්‍රශ්න මතු වෙනවා..’ 

 නිදහස් වෙළඳ කලාප ආශ්‍රිත ඇඟළුම් කම්කරුවන්ගේ අයිතීන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින  ප්‍රමුඛ පෙලේ වෘත්තීය සමිතියක් වූ  නිදහස් වෙළඳ කලාප හා පොදු කම්කරු සංගමයේ  සම ලේකම්, ඇන්ටන් මාකස් පෙන්වා දෙන්නේ  මේ පිළිබඳව ආණ්ඩුව බරපතල මැදිහත්වීමක් කළ යුතු බවය. 

මහ පරිමාණ ඇඟළුම් කර්මාන්ත ශාලාව දළ වශයෙන්  කම්කරුවෝ  25,000 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් සේවය කරති. ඇමෙරිකානු නව බදූ ප්‍රතිපත්ති හරහා ලංකාව තුල රැකියා අර්බුදයක් නිර්මාණය විය හැක.

‘..මේක කාලයක් තිස්සේ තියෙන ප්‍රශ්නයක්. අපිට දැනට කියන්න බැහැ ආණ්ඩුව මේ තත්වය හමුවේ මොනවගේ තීන්දුවක් ගනීවි ද කියලා. හැබැයි  විසදුම් සඳහා තියෙන ඉඩකඩ නම් සීමිතයි.  ඇඟළුම්  අත්හැර වෙනත් කර්මාන්ත වලට ප්‍රමුඛතාව දෙන්නත් පුළුවන්. තරඟකාරිත්වය වැඩි කරලා මේ තත්වයට මුහුණ දෙන්න පුළුවන්. ඒකට මේ `සප්ලයි චේන්` එකේ රැඳී නොයිඳ වෙනත් පැති බලන්න ඕනේ..’

වෘත්තීය සමිති නායක ඇන්ටන් මාක්ස් අවධාරණය කරයි.

ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල සමග ලංකාව එළඹි ගිවිසුම අනුව  2027 වසර වන විට ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 16 ක අපනයන ආදායමක් සාක්ෂාත් කරගත යුතු බවට   ඉලක්කයක්  ලබා දී ඇත. ඒ පවතින ආර්ථික අර්බුදය සමනය කර ගැනීම වෙනුවෙනි. මේ වන විට ලංකාවේ සමස්ත අපනයන ආදායම ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 12 කි. ඉලක්කය සපුරා ගැනීමට තවත් ඩොලර් බිලියන 4 ක් වැඩි කරගත යුතුය. විදේශ විනිමය ගෙන එන ප්‍රධාන මාර්ගයක් වන ඇඟළුම් කර්මාන්තය, ඇමෙරිකානු තීරු බදු ප්‍රතිපත්ති හමුවේ බිඳ වැටුන හොත් රට තවත් අර්බුදයකට යනු ඇත.

ඇඟළුම් කර්මාන්තය රැක ගැනීමට නම් කම්කරුවන්ගේ ජිවන තත්වය යහපත් කලයුතුය. දැනට කර්මාන්තයේ නියැලී සිටින බොහෝ රටවල කම්කරුවන් සේවය කරන්නේ අවම අයිතීන් යටතේය.

‘..කම්කරු නීති හරිහැටි ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ නැහැ. ලෝක කම්කරු සංවිධානයේ සම්මුතීන් ගැන සැලකිල්ලක් නැහැ. වෘත්තීය සමිති හදන්න, සංවිධානය වෙන්න අවස්ථාව ලැබෙන්නේ නැහැ. මේ හින්දා තමයි අපි වගේ රටවල ඇඟළුම් කර්මාන්තයට  `DIRTY CLOTHES` කියන්නේ.  GSP සහනය යළි ලබාගන්න ගිහින් පොරොන්දු වුනු දේවල් වත් ඉටු කරන්න මේ හාම්පුතුන් ක්‍රියා කළේ නැහැ..’

ඇන්ටන් මාක්ස් ට අනුව කම්කරුවාට යහපත් වටපිටාවක් නිර්මාණය කිරීම තුලින් ඇඟළුම් ක්ෂේත්‍රයේ අනෙකුත් රටවලට තරඟයක් දිය හැක.

ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් පනවන ලද මෙම නව තීරු බදු නිසා පැන නැගිය හැකි ගැටලු ගැන  ගැඹුරින් අධ්‍යයනය කර ආණ්ඩුවට නිර්දේශ ඉදිරිපත් කරන්නට  කමිටුවක් පත් කෙරිණි. ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක විසින් පත් කරනු ලැබූ මෙම කමිටුව මුදල් අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්, මහ බැංකු අධිපති, ශ්‍රී ලංකා ආයෝජන මණ්ඩලයේ සභාපති, ශ්‍රී ලංකා අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලයේ සභාපති, විදේශ අමාත්‍යංශයේ ආර්ථික කටයුතු පිළිබඳ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් යන නිලධාරීන් ද, ජනාධිපති ජ්‍යෙෂ්ඨ ආර්ථික උපදේශක දුමින්ද හුලංගමුව, ශ්‍රී ලංකා වාණිජ මණ්ඩලයේ ප්‍රධාන ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති උපදේශක ශිරාන් ප්‍රනාන්දු සහ අෂ්රොෆ් ඔමාර්, ෂෙරාඩ් අමලීන්, සයිෆ් ජැෆර්ජී  වැනි ඇඟළුම් කම්හල් හිමිකරුවන් ද සමන්විතවේ.

‘..මේ සඳහා ආණ්ඩුවේ මැදිහත් වීම වඩා වැදගත්. අර්බුදය සොයා බලන්න පත් කළ කමිටුවට  රාජ්‍ය නිලධාරින්, ආර්ථික විශේඥයින්, මාස් ආයතනයේ  අමලීන්, බ්‍රැන්ඩික්ස්  ආයතනයේ   ඕමාර්, ජැෆර්ජි වගේ ගාමන්ට් හිමිකරුවෝ ඉන්නවා. නමුත්  කම්කරුවෝ නියෝජනය කරන වෘත්තීය සමිති නියෝජිතයෝ මේ කමිටුවට නැහැ..’

ඇඟළුම් කම්කරුවන් නියෝජනය කරන වෘත්තීය නායක ඇන්ටන් මාකස් ට අනුව වෘත්තීය සමිති නියෝජනයක් මෙම කමිටුව තුල නොමැති වීම බලවත් අඩුවකි.

‘..අන්තිමට මේ කමිටු නිර්දේශ යන්නේ කම්කරුවාගේ පිටින් තමයි. ව්‍යාපාරිකයන්ට ඕනේ ඔවුන්ගේ වැඩ කොහොම හරි, කොහෙදී හරි  කරගන්න. ඒ හින්දා කම්කරුවන්ගේ  ප්‍රශ්න එයාලට අදාළ නැහැ. මේකත් ඉතිං ඇඟළුම් කම්කරුවන්ගේ පිටින් යාවි..’

ඉෂංඛා සිංහආරච්චි

The post ට්‍රම්ප්ගේ තීරු බද්දෙන්ලංකාව වැටෙයි ද ? appeared first on විවරණ.

පුදුමයකට මෙන් නැවත වරක් බටලන්ද දේශපාලන කරලියේ උණුසුම් මාතෘකාවක් බවට පත්විය. ඒ අල් ජසීරා රූපවාහිනියෙන් ප්‍රචාරය වූ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක දී හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ කළ ප්‍රකාශයක් සමග ය. අල් ජසිරා විචාරකයාගේ ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු දුන් රනිල් වික්‍රමසිංහ බටලන්ද කොමිසමේ වාර්තාවක් නැතැයිද එමනිසා එවැනි වාර්තාවක් ගැන තමාගෙන් ප්‍රශ්න නොකළ යුතුයැයිද ඔහුටම සුපුරුදු උද්ධච්ඡ ලීලාවෙන් පිළිතුරු දුන්නේය. බටලන්ද ගැන වාර්තාවක් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත්ව නැතැයි රනිල් වික්‍රමසිංහ සාක්ෂියක් වශයෙන් සහතික වූයේය.

දශක ගණනාවක් නිෂ්ක්‍රීයව තිබු සේවා නූලක් ගිනි ගත්තේ ඉන් පසුවය. පසුගිය කාලය පුරාම ජනතාවගෙන් වසං කර තිබු විවිධ අක්‍රමිකතා සහ දූෂණ හෙළි කිරීමේ නිමාවක් නැති කාර්යකට උර දි සිටින ජාතික ජනබල වේගයේ ආණ්ඩුවට මෙය මාහැඟි අවස්ථාවක් විය. බටලන්ද කොමිසමේ වාර්තාවක් තිබෙන බව පැවසු සභානායක බිමල් රත්නායක එය වහාම පාර්ලිමේන්තුවේ සභා ගත කරන බවට සහතික වූයේය. ඉන් නොනැවතී ඒ සඳහා දින දෙකක පාර්ලිමේන්තු විවාදයක් පැවැත්වීමට තම ආණ්ඩුව සූදානම්යැයි කීවේය. පුවත් පත් වාර්තා අනුව සිංහල දෙමළ අවුරුද්දෙන් පසුව එම විවාදය පැවැත්වීමට දින වෙන් කර ඇත.

යෝජිත පාර්ලිමේන්තු විවාදය ගැන මුළින්ම කිව යුත්තේ පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැත්වෙන අනෙකුක් විවාද මෙන් එය නිසැකයෙන්ම නිදහසේ මඩ ගසා ගැනීමකින් කෙළවර වන බව ය. දැනටමත් භීෂණ කාලයේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ සන්නද්ධ අංශය වූ දේශප්‍රේමී ජනතා ව්‍යාපාරයෙන් ඝාතනය කරන ලදැයි කියන එක්සත් ජාතික පාක්ෂිකයන්ගේ නාම ලැයිස්තුවක් පාර්ලිමේන්තු මංත්‍රීවරියක් ඉදිරිපත් කළාය. පාර්ලිමේන්තු විවාදයේ දී මෙවැනි සිය ගණනක් වූ සිද්ධීන් නැවතත් සජීවී වනු ඇත. යුක්තිය පසිඳලීම කඩිනම් වන ආකාරයක් හෝ මෙවැනි සිද්ධීන් දකුණේ හෝ උතුරේ නැවත සිදු වීම වැළැක්වීමට ගත යුතු ක්‍රියා මාර්ග සහ ප්‍රතිපත්ති තීරණ කිසිවක් පාර්ලිමේන්තු විවාදයෙන් පැහැදිලි වේයැයි කිව නොහැකිය. විය හැකි එකම දේ දින දෙකක විවාදයක් සඳහා මහජන මුදල් අපතේ යැවීමක් පමණි. බටලන්දේ වධකාගාරයේ දී අහිමි වු ජීවිතවලට වන්දියක් හෝ එහි වින්දිතයන්ට සැනසීමක් නොලැබෙනු ඇත.

බටලන්ද වධකාගාරයේ විමර්ශන කොමිසමට අමතරව චන්ද්‍රිකා පාලනය යටතේ පත් කරන ලද වෙනත් කොමිසම් සභා වාර්තාවලින් වැරදිකරුවන්ට දඬුවම් දිමක් හෝ අපහරණය කළ රාජ්‍ය සම්පත් ලබා ගැනීමට සහ නැවත එවැනි දේ සිදු නොවීමට කිසිම පියවරක් ගත් බවක් දක්නට නැත. එම වාර්තාද බටලන්ද වාර්තාව මෙන් හමස් පෙට්ටියට වැටී ඇත.

මෙම වාර්තා සිහිපත් වන්නේ ජාතික ජන බලවේගයේ ඇමතිවරුන් දිනපතාම පාහේ පසුගිය පාලනය සමයේ සිදු කළ අකටයුතු අක්‍රමිකතා පාර්ලිමේන්තුවේ දී හෙළි කරන නිසාය. ඇත්තෙන්ම එම හෙළිදරවු කිරීම් බෙහෙවින් වැදගත් ය. ආණ්ඩුවේ සෑම මට්ටමකම වංචා දූෂණ සිදුවන බව සාමාන්‍ය දැනුම වුවත් ඒවායේ වපසරිය දැන ගැනීමට ලැබෙන්නේ මෙවැනි හෙළිදරවු කිරීම්වලිනි. එමනිසා ඒවා අගය කළ යුතුය. එහෙත් බොහෝ දෙනා නිරන්තරයෙන්ම නගන ප්‍රශ්නය මෙම හෙළිදරවු කිරීම්වලින් පසුව සිදු වන්නේ කුමක් ද යන්නයි. මෙම හෙළිදරවු කිරීම් සුපුරුදු පරිදි හමස් පෙට්ටියට නොවැටෙන බවට ඇති සහතිකය කුමක්ද? බටලන්ද කොමිසමේ ‘නිර්දේශ’ ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා නිර්දේශ ඉදිරිපත් කිරීමට කොමිසමක් නොව කමිටුවක් පත් කර ඇති බවද වාර්තා විය. කොමිසන් සභා ගැන විමර්ශනය කිරීමට ද කොමිසන් පත් කිරීමේ ඉතිහාසයක් අපට පවතින බව ද අමතක නොකළ යුතුය. එහෙත් එම වාර්තා ද වචනයට එහා යනු ඇත්දැයි ඕනෑම කෙනෙකුට ප්‍රශ්න කළ හැකිය.

පාර්ලිමේන්තුවේ හෙළිකරන ලද අපහරණ ක්‍රියාත් කොමිසන් සභාවලින් සොයාගත් තෙරතුරුත් මහජන දේපොළ අවභාවිතය සහ දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදක් වුවත් ඒවාට දඬුවම් ලබා දිය යුත්තේ අධිකරණයෙනි. ඒ සඳහා චෝදනා ගොනු කළ යුත්තේ නීතිපති විසිනි. එය කඩිනමින් සිදු වන්නක් නොවේ. ජනාධිපති අනුර කුමාර පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය ගැන කල් නොයවාම නීති පියවර ගැනීමට අගරදගුරුතුමාට පොරොන්දු වුවද එය තවම සිදුව නැත. එමනිසා කාදිනල්තුමා අනතුරු හැඟවීමේ නිවේදනයක් ද නිකුත් කෙළේය. වත්මන් ජනාධිපතිට ඒ ගැන කඩිනමින් පියවර ගැනීමට අවශ්‍යතාවයක් තිබුණ ද පවතින ක්‍රියා පටිපාටිය අනුව එසේ වන්නේ නැත. ඊට සාධාරණ හේතු ද තිබිය හැකිය. ප්‍රමාද වී ඉටුවන යුක්තිය සමහර විට අයුක්තියක් විය හැකිය.

මින් පැහැදිලි වන සත්‍යය නම් අපේක්ෂාව කෙතරම් හොඳ වුවද පවතින ක්‍රමය යටතේ එය අවශ්‍ය වේලාවට අවශ්‍ය ආකාරයට සිදු වන්නේ නැත යන්නයි. එය ක්‍රමයේ වැරැද්දකි. සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් ඉල්ලා සිටින්නේ එම නිසාය. ක්‍රමයේ නැතිනම් සිස්ටම් එකේ වෙනසක් සිදුවිය යුතු බවට තවත් නිදර්ශනයක් දැක්විය හැකිය. ඉන් එකක් පොලිස්පති දේශබන්ධු තෙන්නකෝන් ගේ කතා වස්තුවයි. ඔහු මාතර උසාවියේ නියෝගය නොතකා සති තුනකට ආසන්න කාලයක් සැඟවී සිටියේය. නීතිය සහ විධානය ක්‍රියාත්මක කිරීමට බැඳී සිටින ඒ වෙනුවෙන් වැටුපක් ලබන පොලිස්පති වැනි කෙනෙකු පොලීසියෙන් සැඟව සිටීම කැකිල්ලේ රජ්ජුරුවන්ගේ කාලයේ හෝ ඇසිමට නොලැබුණ කතාවකි. 

සේවය අත්හිටුවන ලද නමුත් ඔහු තවමත් පොලිස්පති ය. ඔහුගේ රාජකාරි ආවරණය කරන්නේ වැඩ බලන පොලිස්පතිවරයෙකි. උසාවියට භාර වූ සේවය අත්හිටුවන ලද පොලිස්පති අද සිටින්නේ රක්ෂිත බන්ධනාගාරයේය. පොලිස්පති වශයෙන් ඔහුගේ මාසික වැටුප සහ අනෙකුග් දිමනා ද බන්ධනාගාරයට යවනු ඇත.

මෙය හාස්‍යජනක සිද්ධියක්ද නැතිනම් අප මුහුණ දී සිටින ඛේදවාචකයක්ද යන්න සොයා ගැනීමට කොමිසමක් පත් කිරීමට යෝජනාවක් ඉදිරිපත් විමට ද ඉඩ ඇත. උසාවියෙන් කට්ටි පැන සිටි පොලිස්පති සේවයෙන් ඉවත් කර ඒ වෙනුවට වෙනත් සුදුස්සෙකු පත් කිරීමට අපේ සිස්ටම් එකෙන් ඉඩක් නැත. පවතින ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව පොලිස්පති පත් කරන්නේ ව්‍යවස්ථා සභාවෙන් නිසා ඔහු ඉවත් කිරීමේ බලය ද ඇත්තේ එම සභාවටමය. එසේ නැතිනම් පාර්ලිමේන්තුවේ දෝෂාභියෝගයක් ගෙන ආ යුතුය.

එමනිසා පාර්ලිමේන්තුවේ විවාද කිරීමට අමතරව යුක්තිය සහ සාධාරණය ඉටු කිරීමටත් නීතිය සහ විධානය නිසි පරිදි ක්‍රියාත්මක වීමටත් පවතින බල ව්‍යුහයේ වෙනසක් සිදු කළ යුතුය. ජනතාව වෙනුවෙන් පවතින ආයතන සහ ජනතා නියෝජිතයන් ජනතාවට වගවෙන ව්‍යුහාත්මක වෙනස්කම් කළ යුතුය. විධානය සහ බලය පුද්ගලයාගේ පරමාධිකාරයක් නොව ජනතාවගේ උරුමය බවට පත් කළ යුතුය. එය කල් දැමීම හෝ නොසලකා සිටීම තවත් බටලන්ද වැනි වධකාගාරත් දේශබන්ධු වැනි පොලිස්පතිලාත් පෝෂණය කරන උපක්‍රමයකි. 

• බටලන්ද නිවාස යෝජනා ක්‍රමයේ නීති විරෝධී රැදවුම් ස්ථාන හා වධකාගාර පිහිටුවා පත්වාගෙන යාම පිළිබද පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභාවේ වාර්තාව-සිංහල
• බටලන්ද නිවාස යෝජනා ක්‍රමයේ නීති විරෝධී රැදවුම් ස්ථාන හා වධකාගාර පිහිටුවා පත්වාගෙන යාම පිළිබද පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභාවේ වාර්තාව-දෙමළ
• බටලන්ද නිවාස යෝජනා ක්‍රමයේ නීති විරෝධී රැදවුම් ස්ථාන හා වධකාගාර පිහිටුවා පත්වාගෙන යාම පිළිබද පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභාවේ වාර්තාව-ඉංග්‍රීසි

The post බටලන්දෙන් ඇවිළෙන ගිනිදැල් නිවෙන්නේ කෙසේද? appeared first on විවරණ.

කුලී කරුවන් එහෙමත් නැත්නම් අර්ධ වහලුන් ලෙසින් මෙකි පිරිස් රැගෙන යන ගමන් මග කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ඔස්සේ වැටී තිබේ. අද වන විට කෝපි, තේ  වැවිලි දිස්ත්‍රික්කයේ දක්කනට නැතත්, රබර් හා පොල් වගාව යහමින් පවතී.  ඒ අනුව හෙක්ටයාර් 250 කට වැඩි වපසරියකින් යුත් රබර් වතු පහකි. අවසන් වරට 2012 වසරේදී ජන සංඛ්‍යා හා සංඛ්‍යා ලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව පැවැත්වූ සංගණන වාර්තාවන්ට අනුව දිස්ත්‍රික්කයේ වෙසෙන මලෛයහ ජනගහනය 2594 කි. ඉන් 147 ක් නාගරිකවත්, 1247 ක් ගම් වලත්, 1200 ක් වතු ආශ්‍රිතවත් දිවි ගෙවති.

කුරුණෑගල – දඹුල්ල  ඒ 6 මාර්ගයේ  ඉබ්බාගමුවෙන්  හැරී ‘රණවිරු ගම’ පාර ඔස්සේ කිලෝ මීටර් තුනක් පමණ ගමන් කළ විට බතලේගොඩ රබර් වතු යාය දිස් වේ. බතලේගොඩ වැව ආසන්නේ පිහිටි නිසා වතු යායට එම නම ලැබී තිබේ.  අක්කර 281 කින් යුත් මෙම වත්ත පවුල් දහයක් හරහා හිමිකාරිත්වය බෙදී යන්නකි. වසර 135 කට වැඩි කාලයක් සොච්චම් වැටුපකට කෙතරම් වැඩ කළද වත්තේ කම්කරුවන්ට  ඔවුන්ටම කියා නිවසක් හෝ එක් බිම් අඟලක් හිමි නොවිණි. දුෂ්කර වැඩ කොන්දේසි හා දරිද්‍රතාවය ඔවුන්ව තව දුරටත් වත්තේ ලයින් කාමරයට කොටු කෙරිණි.  අධ්‍යාපන, සෞඛ්‍ය පහසුකම් අවම මට්ටමක පවතින බතලේගොඩ ලයින් කාමරවල වෙසෙන කම්කරුවන්ට දැඩි පීඩාවක් ගෙන එන්නේ වැසි සමයේදීය. ඔවුන්ගේ වැසිකිළි ඉදිකොට ඇත්තේ ලයින් කාමරවලට මද දුරක් මෙපිටින් බැවින් රාත්‍රියේදී හා වැසි කාලයේදී ඒවා භාවිතය මහත් දුෂ්කරය.

වත්තෙන් කොටසක් පෞද්ගලික ආයෝජකයෙකු වෙත විකිණීමට හිමිකරුවන් සුදානම් වීමත් සමගින් 2023 මැයි මාසයේදී  කම්කරුවෝ බලහත්කාරයෙන් බිම් කැබලි අත්පත් කර ගත්හ. ඒ රබර් වගාව අත්හැරිමෙන්  වල් වැවී තිබුණු වත්තේ ඉඩම් කොටසකි. සෑම පවුලකටම පර්චස් 20 බැගින් සීමා මායිම් සටහන් කෙරිණි. මුල් කාලීනව පවුල් 300 ක් පමණ දිවි ගෙවුවද, වැඩ කප්පාදුව ඇතුළු අනෙකුත් පහසුකම් නොමැති කම හේතුවෙන් 200 කට වැඩි පවුල් ප්‍රමාණයක් බතලේගොඩ වත්ත හැර දමා ගියහ. අවසානයේ ඉතිරි වුයේ කිසිදු හව්හරණක් නොමැති පවුල් 28 ක් පමණි.ඉන් පවුල් 18 කට පමණක් වත්තේ වැඩ ලැබුණු අතර සෙසු කම්කරු පවුල් ලයින් කාමර වලින් පිටමං කිරීමේ ප්‍රයත්නය වතු හාම්පුතුන් විසින් අඛණ්ඩව දියත් කෙරිණි.

ඉඩම් ප්‍රශ්නය මුල් කරගනිමින් කම්කරුවන්ව වත්තෙන් දොට්ට දැමීමේ අරමුණින්, පොලිසිය කැඳවූ වතු හිමිකරුවෝ  ස්ත්‍රියක්  ඇතුළු කම්කරුවන් හය දෙනෙකුට එරෙහිව අධිකරණය හමුවේ නඩු ගොනු කළේ  ඓතිහාසික 1953 කම්කරු හර්තාලයට 70 වසක් සපිරෙන 2023 අගෝස්තු 12 වැනිදාය. ඒ  වත්තට අයත් ඉඩමක් අයුතු ලෙස එළිපෙහෙළි කිරීම, වගාවන්ට හානි කිරීම වැනි චෝදනා එල්ල කරමින්ය. එම  ඉඩම් කොටසේ ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම නවතාලන  අතුරු තහනම් නියෝගයක් පනවන්න යැයි ද බතලේගොඩ වතු හිමියෝ ඉල්ලා සිටියහ. එහෙත් මෙම අසාධාරණ ක්‍රියාවලියට එරෙහිවූ  ගොවි -කම්කරු හා ආන්තික සමාජ කොටස්වල ප්‍රශ්න කෙරෙහි මැදිහත්වීමේ ඉතිහාසයකට හිමිකම් කියන ඉබ්බාගමුව දේවසරණ සංවර්ධන කේන්ද්‍රය, මහනුවර   සමාජ සංවර්ධන ආයතනය ඇතුළු කොළඹ  සිවිල් සමාජ සංවිධාන වල පෙනී සිටීම කම්කරුවන්ට මහත් අස්වැසිල්ලක් විණි.

අවසානයේ වත්ත විකිණීමට එරෙහිව සිවිල් සංවිධානවල මැදිහත් වීමෙන් කුරුණෑගල   දිසා අධිකරණයේ නඩු මගට පිවිසි කම්කරුවන්ට ඔවුන්ගේ  පවුල් 28 ක් වෙනුවෙන් පර්චස් 10 බැගින් ලබාදීමට වතු හිමියෝ එකඟ වුහ. ඒ දෙපාර්ශ්වය අතර 2024 ජුලි මාසයේදී අත්සන් තැබුණු ගිවිසුමක් අනුවය.  වත්තේ හින්දු කෝවිල පිහිටා ඇති ඉඩම කම්කරුවන්ගේ ආගමික වතාවත් සඳහා ලබා දීමට වතු හාම්පුතුන් එකඟ වූ අතර කෝවිල් සභාවේ අනුමැතිය පරිදි ළමා, කාන්තා,තරුණ ක්‍රීඩා හා සමාජ සත්කාර වැඩසටහන් වෙනුවෙන් ද අවසර ලැබුණි.

වතු කම්කරුවන්ට ලබා දෙන පර්චස් 10 ක ඉඩම වෙනුවෙන් ස්ථිර ඔප්පු ලැබෙන අතර  මාස හයක් ඇතුලත එනම් 2025 ජනවාරි 23 වැනිදා වන විට කම්කරුවන් සිය ලයින් කාමර වලින් ඉවත් විය යුතුය.  ඊට ප්‍රථම ලැබුණු ඉඩමේ තාවකාලිකව හෝ නිවසක් ඉදිකරගැනීමේ අභියෝගයට  ඔවුන් මුහුණ දෙන්නේ  ඊට අවශ්‍ය මුදල් නොමැතිකමය.

2024 අප්‍රියෙල් මස වන තෙක්ම බතලේගොඩ කම්කරුවන්ගේ දිනෙක වැටුප වුයේ රුපියල් 750කි. දේවසරණ සංවර්ධන කේන්ද්‍රය හා සමාජ සංවර්ධන ආයතනය ඇතුළු සිවිල් සංවිධානවල  මැදිහත්වීමෙන් කම්කරු දෙපාර්තමේන්තුව හරහා  ඔවුන්ගේ වැටුප රුපියල් දහස දක්වා හිඟ මුදල් ද සමගින් ලබාගැනීමට හැකි විය. ඒ අනුව සේවක භාරකාර අරමුදල් ද ක්‍රමවත් කර ගැනීමට ඔවූහු සමත් වූහ. එහෙත් නව නිවසක සිහිනය සැබෑ කරගන්නට එම මුදල් කිසිසේත් ප්‍රමාණවත් නොවිණි.

ඉතාමත් පහල ආර්ථික මට්ටමක සිටිය ද, කම්කරු පවුල් 10 ක් තමන්ගේ උත්සාහයෙන් නිවාස ඉදිකිරීමේ පදනම දමා ගැනීමට සමත් විය. එහෙත් ඉතිරි පවුල් 18 ට තාවකාලිකව විසීමටවත් ඉදිකිරීමක් කරගන්නට හැකියාවක් නොමැතිව අසරණ වුයේ  හිස් ඉඩම් කැබැල්ල පමණක් අතැතිවය.

නිවාස සිහිනයක සැබෑ කරගන්නට වෙර දැරූ බතලේගොඩ කම්කරුවෝ මෙතෙක් තමන්ගේ සහායට සිටී සිවිල් සංවිධාන වල පිහිට පතන්නට වුහ.  විශේෂයෙන් මලෛයහ ජනයාගේ සුභාසාධනය වෙනුවෙන් මැදිහත් වන අංකුර සිවිල් සංවිධානයක් වූ  iPEN [Institute for People Engagement and Network] මේ කාර්යයට අත ගසන්නේ මේ අතර තුරය. එම සංවිධානයේ ඉල්ලීම මත අඩු ආදායම්ලාභී ජනයාගේ ජිවිත ඉහළට ඔසවා තබන්නට දායකත්වයක් ලබා දෙන ඔස්ට්‍රේලියාව කේන්ද්‍ර කරගත් ‘පැල්මෙරා’ ආයතනය  නිවාස  28 ක් ඉදිකිරීමට සිය මුල්‍ය දායකත්වය ලබා දෙන්නට තීරණය කිරීම බතලේගොඩ කම්කරුවන්ගේ තවත් ජයග්‍රහණයකි.

‘..මේ නිවාස ව්‍යාපෘතියට සියයට සියයක්ම දායකත්වය දෙන්නේ ‘පැල්මෙරා’ ආයතනය. කම්කරුවන් එක්ක කතා බහ කරලා ඔවුන්ට අවශ්‍ය විදිහට තමයි මේ ගෙවල් හදන්නේ. ඒකට මැදිහත් වෙලා වැඩ කරන්නෙත් මේ බතලේගොඩ ජනයාම තමයි..’

යැයි  iPEN සංවිධානයේ මාධ්‍ය සම්බන්ධිකාරක සඳමාලි සෙනෙවිරත්න පවසන්නීය.

වතු හාම්පුතුන් හා කම්කරුවන් අතර වූ ගිවිසුම් ප්‍රකාරව මේ වන විට ඔවුන් සිය ලයින් කාමර වලින් ඉවත් විය යුතුය. එහෙත් නිවාස ඉදිකිරීම් තවමත් නිම කර නොමැත. ඒ ගැන අදහස් දක්වන iPEN මාධ්‍ය සම්බන්ධිකාරකවරිය;

‘..කම්කරුවෝ දැන් තමන්ගේ ඉඩම් කැබැල්ලේ තාවකාලිව ඉදිකරගත්තු තැන් වල ඉදන් වැඩ කරගෙන යනවා. කොහොමත් අපි මාර්තු 31 වැනිදා වෙනකොට මේ පවුල් වලට ඔවුන්ගේ අලුත් නිවාස බාර දෙනවා..’  

ලේ,කඳුළු, දහදිය කැප කරමින් රටේ ආර්ථිකය නංවාලීමට මලෛයහ ජනයා කෙතරම් වෙහෙස වුවද ඔවුන් බොහෝ සුභසාධන ක්‍රියාවලින් බැහැර කර ඇත. එමෙන්ම කිසිදු බිම් අඟලක අයිතිය පවා ඔවුන්ට අහිමිය. එහෙත් බතලේගොඩ කම්කරුවන් නිවෙසක, ඉඩම් කැබැල්ලක උරුමය දැන් හිමි කරගෙන තිබේ. ඒ තම අයිතීන් වෙනුවෙන් සටන් කිරීමෙන්ය.

‘..පාරම්පරිකව මලෛයහ ජනතාව මුහුණ පා සිටී ලයින් කාමර දිවියට අවුරුදු 200ක් ඉක්මවුවද, පැවති රජයන් කිසිවෙක්ගේ අවධානය යොමු වුනේ නැහැ. බතලේගොඩ වත්තේ මිනිස්සුන්ගේ හිනයක්ව තිබුණු ලයින් කාමරයෙන් ස්ථිර වහලක් යට ට යාමේ සිහිනය සැබෑ කරන්නට පැල්මෙරා – iPEN සුසංයෝගය අවශ්‍ය සහාය දුන්නා. ඇත්තටම මෙය ඉඩම් හා නිවාස අයිතිය වෙනුවෙන් අඛණ්ඩ අරගලයක ඉන්න සමස්ත මලෛයහ ජනයාට ශක්තියක් වනවා නිසැකයි..’

යැයි  iPEN සංවිධානයේ විධායක අධ්‍යක්‍ෂක ජිවරත්නම් සුරේෂ් පැවසුවේ අපේක්‍ෂා සහගතවය.

බතලේගොඩ වතු හාම්පුතුන් හා කම්කරුවන් අතර ඇතිවූ ගිවිසුම ප්‍රකාරව මෙම  නිවාස ව්‍යාපෘතියත් සමග බිහිවෙන නව ගම්මානය ‘ආනන්දපුරම්‘ ලෙස නම් තැබෙනු ඇත.

ඉෂංඛා සිංහආරච්චි

The post ‘ආනන්දපුරම්’; බතලේගොඩ වතු කම්කරුවන්ගේ අරගලයක ආනන්දය.. appeared first on විවරණ.

ඉතිහාසයේදී මෙවැනි ගිවිසුම්වල අවසන් ප්‍රතිපලය වුනේ කුමක්ද කියලා සොයා බැලීමකින්. මොකද ධනපතියන්ට සාමය කියන්නේ යුද විරාමයක්. වඩා ශක්තිමත් වීම සඳහා කල් ගැනීමක්.

දෙවැනි ලෝක යුද්ධයෙන් පස්සේ ඇමෙරිකාව එකග වූ  “බ්‍රෙටන් වුඩ්ස් සම්මුතිය.” (Bretton Woods agreement)  උදාහරණයකට ගන්න පුළුවන්. 1944 ජූලි මාසයේ ඇමරිකාවේ නිව් හැම්ප්‍ෂයර් ( New Hampshire) වලදී රටවල් 44 ක් මේ සදහා සහභාගි වුණා. දින 22ක් පුරා පැවති සාකච්ඡාවකින් පස්සේ තමයි මේ සම්මුතිය ඇතිකර ගත්තේ.

සමුළුවේ ප්‍රධානම අරමුණ වුණේ “සාධාරණ හා නිදහස් ගෝලීය වෙළෙඳාම දිරිමත් කරන සියලුම ජාතීන්ට පිළිගත හැකි ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය පද්ධතියක්” නිර්මාණය කිරීම. සෝවියට් දේශය මෙම සමුළුවට සහභාගි වුනේ නැහැ.

සමුළුවට සහභාගි වුණු බ්‍රිතාන්‍ය දූත පිරිසේ නායකයා වුණේ ප්‍රසිද්ධ ආර්ථික විද්‍යාඥයෙක් වූ ජෝන් මේනාඩ් කේන්ස් (John Maynard Keynes). ඔහු යෝජනා කළේ “ලෝක බැංකුවක්  විසින් පාලනය කරනු ලබන නව ජාත්‍යන්තර මුදල් ඒකකයක් ගොඩනගන්න” ඕන කියලා. එම මුදල් ඒකකය “බැන්කෝර්”  (Bancor)  කියලා තමයි හැදින්වුවේ.

මේ යෝජනාවට ඇමරිකානු නියෝජිත පිරිසේ නායකයා වූ හැරී ඩෙක්ස්ටර් වයිට් (Harry Dexter White ) විරුද්ධවීම නිසා එය ප්‍රතික්ෂේප වුනා. ඒ වෙනුවට ඩෙක්ස්ටර් වයිට් යෝජනා කළේ ලෝකයේ අනෙක් රටවල මුදල් සංචිත වෙනුවට රත්තරන් ලබා දෙන්න ඇමරිකාවට පුලුවන් කියලා. හැබැයි මේ ගණුදෙණුව සිදුවන්නේ ඩොලර්වලින් කියලත් ඔහු  කිව්වා.                                                                                                          

රත්තරන් අවුන්සයක් ඩොලර් 35 ක් ලෙස තමයි ප්‍රකාශ වුණේ. අවසානයේ ඒ යෝජනාව සම්මතවීමත් එක්ක එක්සත් ජනපද ඩොලරය “ජාත්‍යන්තර සංචිත මුදල් ඒකකයක්” බවට පත් වුණා. ඒ වෙද්දී ලෝක රන් සංචිතයෙන් 59% ක අයිතිය තිබුණේ ඇමරිකාවට. ශේෂ පත්‍රය බැලුවොත් සමුළුවේ මුඛ්‍ය අරමුණ පරාද වෙලා ඇමරිකාවේ යටි අරමුණ තමයි ජයගෙන තිබෙන්නේ. සිය අරමුණ ජයගත්තත් එකගවූ සම්මුතිය වැඩිකල් ආරක්‍ෂා කළේ නෑ.

බ්‍රෙටන් වුඩ්ස් වලින් පස්සේ ඇමරිකානු ආර්ථිකය වේගයෙන් වර්ධනය වුණා. නමුත් 60 දශකයේ ආරම්භවුනු වියට්නාම් යුද්ධයේ පිරිවැයත් එක්ක ඇමරිකානු ආර්ථිකය නැවත බරපතල පසුබෑමකට ලක්වුණා. 70 දශකය ආරම්භ වෙද්දී දරුණු අවපාතයක් කරා ඇමරිකන් ආර්ථිකය ගමන් කළා.

එවකට සිටි ඇමරිකන් ජනාධිපති රිචඩ් නික්සන් ආර්ථික අවපාතයට විසදුමක් ලෙස 1971 දී, ඇමරිකානු ඩොලරය රන් අවුන්සයකට ඩොලර් 38 දක්වා අවප්‍රමාණය කළා. මේ තීන්දුවත් එක්ක බ්‍රෙටන් වුඩ්ස් සම්මුතිය බිඳ වැටීම ආරම්භ වුණා. ලොවපුරා අවවරප්‍රසාදිත ජනතාවට දුක්බර කාලයක් උදාවුණා. අපෙත් කෑමබීම සදහා පෝලිම් යුගයක් තිබුණේ මේ කාලයේ තමයි.

විවිධ පැලැස්තර අලවමින් අබල දුබල වෙමින් මෙලෙස ඇදගෙන ගිය ඇමරිකානු ආර්ථිකය අද වනවිට නැවතත්  මර ඇඳට වැටිලා තිබෙන්නේ. දැන් තමන්ගේ ලාභ රේට්ටු කඩා වැටෙනවිට එලෝන් මස්ක්ලාට, සකර්බර්ග්ලාට ප්‍රාග්ධනය ප්‍රසාරනය සදහා නව භූමි අවශ්‍ය වෙනවා.

ඒ සදහා ජාතිකත්ව පදනම මත දේශපාලන, ආර්ථික, සමාජීය තීන්දු ගන්නා දේශපාලන නායකත්වයක් ඔවුන් බලයට පත්කර ගත්තා. මෙහෙම කරන්න වෙන්නේ මෙතෙක් කලක් විවිධ උපාමාරු දමමින් කරගෙන ගිය කොල්ලකෑම ජාත්‍යන්තර මංකොල්ලයක් බවට පත්කරන්න සිද්ද වෙචච නිසා.

ඔවුන් එලෙස පත්කරගත් දේශපාලන නායකත්වය තමයි ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්. ලාභ රේට්ටු කඩා වැටී ආර්ථික අවපාතයක් කරා ගමන් කරද්දී තමයි ජර්මන් බැංකුකරුවන්, මහා කොම්පැණිකරුවන් ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් නිර්මාණය කළේ. අද ට්‍රම්ප් කියන්නේත් එවගේම ව්‍යවස්ථාපිත රූකඩයක් විතරයි.

ට්‍රම්ප් ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දීමේ උත්සවයේදී එලෝන් මස්ක් ජර්මන් නාසිවාදී හිට්ලර්ගේ ආචාර විධික්‍රමය විදහා දැක්කුවේ ඒ නිසා තමයි. ඔවුන් සූදානම් වන්නේ කඩා වැටෙන ඇමරිකන් ආර්ථිකය නැවත ගොඩගන්න ලෝකයේ ගොඩනැගෙන අනෙකුත් නිෂ්පාදන බලවේග විනාස කරන්න.

එහෙම විනාශ කරළා අළු දූවිලි මතින් අළුත් ඇමරිකන් ජාතියක් ගොඩ නගන්න. ඒකෙදි මොන තරම් මිනිස් ජීවිත ප්‍රමානයක් විනාශ වෙනවාද කියන එක එලෝන් මස්ක්ලාට වැදගත් නෑ. ඔවුන්ට වැදගත් තමන්ගේ ලාභය විතරයි. නමුත් ලෝකෙට තමන්ගේ “මාණුෂික” මුහුණ පෙන්වන්න ඕන. ඒනිසා තමයි ළමයි වඩාගෙන රැස්වීම්වලට එන්නේ. ලංකාවෙත් එහෙමනේ.

ගෙවීගිය වසර තුනක කාලයේ යුක්‍රේන යුද්ධයට ඇමරිකාව ඩොලර් බිලියන 350 ක් වැය කරලා තියෙනවා. ඊට අමතරව නේටෝවට (NATO) අයත් රටවල්ද විශාල මුදලක් රුසියාවට විරුද්ධව යුක්‍රේනයට දීලා තියෙනවා. නමුත් රුසියානු ආක්‍රමනය පසු බස්සවන්න NATO වට හැකියාවක් ලබුණේ නැහැ.

NATO කියන්නේ උතුරු අත්ලාන්තික් ගිවිසුම් සංවිධානය. (North Atlantic Treaty Organization)  යුරෝපානු රටවල් 29 ක් සහ උතුරු ඇමරිකානු රටවල් 02 ක් සාමාජිකත්වය දරන අන්තර්-රාජ්‍යය හමුදාමය සන්ධානයක්. 2023 දී ෆින්ලන්තයත් මෙහි සාමාජිකත්වය ලබා ගත්තා.

ඒනිසා ඇමෙරිකාව මේ උත්සාහ කරනේ නේටෝව ලැජ්ජා සහගත පරාජයකින් බේරාගන්න. ඒ වෙනුවෙන් තමයි රුසියාව හා යුද විරාමයක යෝජනාවක් එන්නේ. ලංකාවේ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආණ්ඩුව විමුක්ති කොටි සංවිධානය (LTTE) එක්ක සටන් විරාම ගිවිසුමකට ගියා වගේ. අවසානයේ LTTE ය යුදමය වශයෙන් පරාජය කළා.

ට්‍රම්ප් යුරෝපයට කළ අවවාදයෙන් සටන් විරාමයේ ව්‍යාජය තහවුරු වෙනවා. ඔහු කිව්වේ ඇමරිකාව වගේ ඉදියේදී තමන්ගේ රටවල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් වැඩි කොටසක් අවි ආයුද නිෂ්පාදනය සදහා වෙන්කරන්න කියලා. මේ වෙද්දී ට්‍රම්ප් ඇමරිකාව තුළ ආයුධ කර්මාන්තශාලා පවා ආරම්භ කරළා තිබෙන්නේ.

ඉරානයට පහර දෙන අතර ඇමරිකාව උත්සාහ කරාවි චීනය තුළත් සිරියාවේ මෙන් අභ්‍යන්තරික ගැටුම් ඇතිකරවන්න. කොහොම වුනත් ඇමරිකාවේ අද ප්‍රධානතම හතුරා චීනය.

චීනයේ වෙළෙඳපොළ ව්‍යාප්තිය හා තාක්ෂණයේ වර්ධනයට ඉඩදීලා ඇමරිකන් ආර්ථිකය ගොඩගන්න කිසිසේත්ම පුළුවන්කමක් නැහැ. එමනිසා චීනය බිඳ වැට්ටවීම තුළ පමණයි ඇමරිකාවට ගොඩ එන්න පුලුවන් වෙන්නේ කියන එක තමයි ට්‍රම්ප්ගේ ආර්ථික ඔස්තාර්ලාගේ විශ්වාසය.

රුසියාව ප්‍රධාන හතුරා නොවන්න එක් සාධකයක් වන්නේත් චීනය මෙන් රුසියාව සිය තාක්ෂණ, වෙළද ආධිපත්‍ය ලොව පුරා පතුරුවන්නේ නැති එක. නමුත් රුසියාවේ වැඩෙන ආර්ථික හා යුද ශක්තියත්,  බහුජාතික කොම්පැණිකරුවන්ට රුසියාව තුළ රිසිසේ කොල්ලයට ඉඩනොදීමත් ඇමරිකානු ආධිපත්‍යයට අභියෝග කිරීමක්.

මෙතැනදී මතුවෙන ප්‍රධාන කරුණක් තමයි න්‍යෂ්ඨික අවි භාවිතා කළොත් මිහිතලයේ කිසිවෙක් ඉතිරි වෙන්නේ නැහැ නේද කියන සිතුවිල්ල. ඇමරිකාවේ මේවන විටත් න්‍යෂ්ඨික අවිවලින් අනතුරක් නොවී වසර ගණනාවක් ජීවත්වෙන්න පුළුවන් යටිබිම්ගත නිවාස, මාළිගා හදලා තියෙන්නේ. අවශ්‍යනම් ඒවා මිලදී ගන්නත් පුලුවන්.

අනෙක් කාරණාව තමයි න්‍යෂ්ඨික අවි තිබෙන්නා වූ රටවල ඒවා පාවිච්චි කිරීම පිළිබද සම්මුතීන් ඇතිකරගෙන තිබෙනවා. නමුත් ඇමරිකාව එලෙස ගිවිසුම්ගත වෙලා නැහැ.

ඇමරිකාව හැර අනෙක් රටවල් සිය න්‍යෂ්ඨික අවි මුදා හරින්නේ අවසන් ප්‍රහාරය විදියට. ඒත් ඇමරිකාවට අවශ්‍යනම් සිය පළමු ප්‍රහාරයම න්‍යෂ්ඨික ප්‍රහාරයක් බවට ඔවුන් තීන්දු කරළා තියෙන්නේ. එමනිසා ඇමරිකාව ඔවුන් ගේ පළමු ප්‍රහාරයම යුදවැදීමට බලාපොරොත්තු වන්නා වූ රටක න්‍යෂ්ඨික අවි ගබඩාවන්ට එල්ල කළොත් කුමක් වෙයිද?  එකී රටවල් යුදමය වශයෙන් දුර්වල වෙනවා. ඒක ඇමරිකාවට වාසියක්.

ඇමරිකන් කොම්පැණිකරුවන්ගේ ප්‍රාග්ධනය ගලා යෑමට මේ මග හැර වෙනත් මගක් නැහැ. එහෙම වුනත් එයට හරස්වන ප්‍රධාන සාධකයක් තමයි ඇමරිකන් කම්කරු පංතිය. ඔවුන් මේ යුද්ධ වලින් අසීමිත විදියට බැට කාලා ඉන්නේ. එමනිසා ඔවුන්ගේ ප්‍රතිචාරය කෙසේ වේවිදැයි කියන්න අපහසුයි. ඒ ප්‍රතිචාර හමුවේ හැම තැනම විසිරුණු යුද්ධ බවට හෝ ප්‍රහාරයන් එකක් දෙකක් හමුවේ සම්මුතීන් හරහා ගමන් කරන්නත් පුළුවන්.

ආර්ථිකය අවපාතයට යද්දී මහා බ්‍රිතාන්‍ය යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් වුණේත් ඒනිසා තමයි.

අද ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රධාන සටන්පාඨය බවට පත්වී තිබෙන්නේත් ඇමරිකාව හා ඇමරිකන් ජාතිය ලොව උතුම් ජාතිය බවට පත්කිරීම. හිට්ලර් කිව්වෙත් ඕකම තමයි. එහෙම මුසපත් කරළා තමයි තමන් විසින් සූරාකෑමට ලක්කරගෙන සිටින්නන් එවැනිම වූ සූරාකෑමට ලක්වූවන්ට විරුද්ධව යුද්ධයකට දක්කාගෙන යන්න හැකිවෙන්නේ. මේවා  ඉතින් ලංකාවෙනුත් ඉගෙන ගන්න පුලුවන් පාඩම්.

නමුත් ට්‍රම්ප්ට පෙර හිටපු ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් පාවිච්චි කළේ මෙයට වෙනස් උපාය මාර්ගයක්. USAID එක හරහා LGBTQ, මානව හිමිකම්, ජනමාධ්‍ය හෝ වෙනත් අරගල බිහිකිරීම. ඒ අරගල තුළින් තමනට අවනත නොවන ආණ්ඩු “සිස්ටම් චේන්ජ්” යොදා කඩා බිද දමා ඇමරිකන් හිතවාදී ආණ්ඩු බිහිකර ගැනීම.

ඒවා වෙනුවෙන් පෙනී සිටින විවිධ ක්ෂේත්‍රයන්හි ප්‍රධානීන්ට ඇමරිකාවට, යුරෝපයට ඕනෑම වෙලාවක පැමිණෙන්න වසර 05 කට හෝ 10 කට වලංගු වීසා බලපත්‍ර හෝ ඩොලර් අල්ලස් විදියට ලැබුණා. ඊට අමතරව ඇමරිකන් ශිෂ්‍යයත්ව දුන්නා.

ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් බලයට පැමිනි විගස USAID එක අහෝසි කළා. ඒ ඇයි? ඇමරිකාව අද මුහුණ පා සිටින උග්‍ර ආර්ථික අර්බූදය විසින් එලෝන් මස්ක්ලාට බලකර සිටින්නේ එතරම් දිගු කාලීන වැඩ සටහන් මේ මොහොතට නොගැලපෙන බව. ට්‍රම්ප් USAID අහෝසි කළේ ඒනිසයි.

ඉතිහාසයේ වරක් ඛේදවාචකයක් වූ දෙය නැවතත් එලෙසම සිදුවන්නේ නම් එය අවසන් වන්නේ විගඩමක් ලෙස යැයි ශ්‍රේෂ්ඨ කියමනක් ඇත. මේ ප්‍රකාශය ඉකුත් ශතවර්ෂයේ විශිෂ්ටතම චින්තකයා ලෙස ජගත් ජනමත විමසුමකින් පිළිගන්නා ලද කාල් මාක්ස් නම් පඬිවරයාගේයි.

The post ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් හිට්ලර්ගේ අවතාරය..? appeared first on විවරණ.

චන්දකින්නරි, මේ මගේ සඳයි, අක්ෂය, ඇගේ ඇස අග, තනි තටුවෙන් පියාඹන්න, විදු, ඉනි අවන්, අසන්ධිමිත්තා,අල්බරෝදා  වැනි  ඔබේ අනෙකුත් සිනමා නිර්මාණයන් බොහොමයක්  අතරින් රාණි නව සිනමා නිර්මාණය වෙනස් වන්නේ කොහොමද ?

මගේ කලින් සිනමා නිර්මාණය වූ  `අල්බරෝදා` වලින් `රානි` වෙනස් වෙන්නේ කොහොමද කියල පැහැදලි කරන්න පහසුයි. මොකද මේ නිර්මාණ දෙකම අයත් වෙන්නේ චරිතාප්‍රදාන සිනමා ශානරයට. `ඇල්බරෝදා` නිර්මාණයේදී මට පරිකල්පන නිදහස වැඩියි. ඊට හේතුව වසර 100 කටත් වැඩි ඉතිහාසයක් ඇති කතාවක් නිසා  ඒ චරිත අපි කවුරුත් දැකලා නැහැ වගේම දැකපු කෙනෙක් අද ජිවත්වෙන්නෙත් නැහැ. මේ නිසාම මට නිදහසේ පරිකල්පනය කරලා `අල්බරෝදා` නිර්මාණය කරන්න හැකියාව තිබුණා. එහෙත් රිචඩ් ද සොයිසා ගේ සිදුවීම ඊට වෙනස්. මේ සිදුවීමට සම්බන්ධ පුද්ගලයෝ සමහර විට ජිවතුන් අතර ඉන්නවා, රිචඩ් ඇසුරු කළ මිතුරු මිතුරියන්, හිතවතුන් ජිවතුන් අතර ඉන්නවා, ඒ කාලේ තරුණයෝ හැටියට හිටපු අපි වගේ  පරම්පරාවක් තවම ජිවතුන් අතර ඉන්නවා. අනිත් දේ තමයි මේ සිද්ධිය  ගැන බොහෝ දෙනා තොරතුරු දන්නවා. ඒ ටික තමයි නිර්මාණය ඇතුලේ කළමනාකරණය කරගන්නේ. ඒ අනුව මගේ පරිකල්පනය ඒ පරාමිතීන් ඇතුළේ සිමා වෙනවා. ඒ සීමාවන් ඇතුළේ තමයි මෙහි කතාව පරිකල්පනය වෙන්නේ. `රාණි` නිර්මාණයේදී මම මුහුණ දුන් ප්‍රධාන අභියෝගය ඒකයි. 

ඔබත් මුහුණ දුන් භීෂණ  වටපිටාවක සිදුවූ  රිචඩ් ද සොයිසා පැහැරගෙන ගොස් ඝාතනය කිරීම වැනි සිදුවීමක්  පදනම් කරගෙන සිනමා නිර්මාණයක් කරන්න ඔබ ප්‍රමාද වුණා නේද ?   මෙතරම් කාලයක් ගතවුනේ ඇයි ?  නැත්නම් අනෙකුත් බොහෝ පාර්ශවයන් මෙන් ඔබත් ඒ බිහිසුණු අතීත අත්දැකීම් අමතක කර දැම්මාද ?  කොහොමද  රාණි නිර්මාණයට මග පෑදුනේ ?

රිචඩ් ද සොයිසාගේ මරණින් පසු ඊට තුඩු දුන් දේශපාලන හේතු, කාරනා  සම්පුර්ණයෙන්ම මර්දනයට ලක් කෙරුනා.  ඊට පස්සේ ඒ දේශපාලන කතා බහ යට ගියා.  රිචඩ් ඝාතනයට කලින් 89 නොවැම්බර් වලදී විජේවීර ඝාතනයත් සමඟ   තරුණ පරම්පරාව හැටියට අපට   තිබුණු දේශපාලන  බලාපොරොත්තු හෝදා පාලුවට ලක්වුනා. ජනතා අරගලය එහෙමත් නැත්නම් විකල්ප දේශපාලනය  වෙනත් මුහුණු වරකින් නැවත හිස ඔසවන්න පටන් ගත්තේ 90 දශකයේ අග,2000 මුල ඉඳන්. ඒ වෙනකොට අපිට මුහුණ දෙන්න වුනු දරුණු තත්වයක් තමයි උතුරේ තිබුණු අරගලය. අපි ඒ දේශපාලන පසුබිම් පිළිබඳව අපේ නිර්මාණ තුලින් කතා කළා.   `මේ මගේ සඳයි` සිනමා කෘතියත්, `සින්තටික් සිහිනය` ටෙලි නාට්‍ය  ගත්තත් එක්තරා විදිහකට අඩු වැඩි වශයෙන් අපි යුද්ධය පිළිබඳව කතා කළා.

`මේ පාරෙන් එන්න`, `නැගෙනහිර වෙරළෙන් ඇසෙන` ටෙලි නිර්මාණයන් හා `ඉනි අවන්` සිනමා නිර්මාණයෙන් පශ්චාත් යුද අත්දැකීම්  ගැන කතා කළා. ඒ අනුව අපේ අවධානය වෙන පැත්තකට  යොමු වුණා.

මේ යුගය වන විට අපිට නැවත වතාවක්   ඒ අතීතය ගැන  සන්සුන්ව හිතන්න, ආපසු හැරී ඒ කෙරෙහි බැල්මක් හෙළන්න පුළුවන් කමක් ලැබී තියෙනවා.

“රාණි“ නිර්මාණයට අවස්ථාව  ලැබෙන්නේ අහඹුවක්  විදිහටයි. ඉතිං මම ඒ අවස්තාව ගත්තා. රිචඩ් මරා දැමීම පමණක් නොව ඒ කාලේ සිදුවූ දේවල්  ඉතිහාසයෙන්   අමතක කළ යුතු දේ නොවේ. මගේ නිර්මාණ වල  ඉතිහාසය ගැන කතා  කලොත්,  ඒවා අඩු වැඩි වශයෙන් සාකච්ජා වෙලා තියෙනවා වුනාට  මෙය එක්තරා හිඩැසක් තමයි.  ඒ හිඩැස පුරවන්න අවස්තාව ලැබුණු වෙලාවේ මම එය ප්‍රයෝජනයට ගත්තා.

ඇත්තටම පසුගිය වකවානුවේ අපේ අවධානය යොමුවෙලා තිබුනේ යුද්ධයට.

රෝහණ විජේවීර ගැන කියවෙන  “ගින්නෙන් උපන් සීතල“ සිනමාපටය නිර්මාණය වුනෙත් මෑත කාලීනවයි.

88 /89 යුගය ගැන  1996 දී මම නිර්මාණයකින් කතා බහ කරලා තියෙනවා. ඒ “සඳ දඩයම“ තුලින්. ඒත්  ඒ නිර්මාණය තාක්ෂණික හේතු නිසා ප්‍රදර්ශනය කරන්න බැරි වුණා. ඒ යුගයේ වටපිටාව ගැන කිසියම් දුරකට කතා කරන්න `සඳ දඩයම` තුලින්  මම උත්සහ දැරුවා. 

වේදිකාව, සිනමාව, ටෙලිවිෂනය, ලේඛනය, ගීත රචනය, කවි, කෙටිකතා  වගේම  ඔබ හොඳ චිත්‍ර ශිල්පියෙකුත් වෙනවා. ඒ වගේම අත් දැකීම් සපිරි සංස්කෘතික -දේශපාලන  ක්‍රියාධරයෙක්. අනෙක් පැත්තෙන් ඊට හාත්පසින් වෙනස් වන ඔබ විද්‍යා උපාධිධාරියෙක්.   එංගලන්තයේදී  ආර්ථික විද්‍යාව ගැන වැඩි දුර අධ්‍යාපනය ලැබුවෙක්. ඒ වගේම ශ්‍රීලංකා මහ බැංකුවේ උසස් නිලධාරියෙක්.  මේ භූමිකා හරහා ඔබ  කලාවේ නිරත වෙන්නේ, නිර්මාණයන් කරන්නේ හුදු විනෝදාස්වාදය වෙනුවෙන්ද?  නැත්නම් සමාජ මෙහෙවරක් විදිහට ද ?

සිනමාවේ හෝ වේදිකාවේ වේවා මම  කලාවේ නිරතවෙන්නේ  සමාජ මෙහෙවරක් විදිහටවත්, විනෝදාස්වාදය වෙනුවෙන් වත් නොවේ,  ආත්ම ප්‍රකාශණයක් විදිහට. ඒ ප්‍රකාශනයන් පෙරලා යම් සමාජ මෙහෙවරක් වෙන්න පුළුවන්. තවත් කෙනෙකුට මගේ නිර්මාණ ප්‍රකාශනයන් විනෝදාස්වාදයක් ලෙස දකින්නත් පුළුවන්. මගේ නිර්මාණ කාර්ය නම්  ආත්ම ප්‍රකාශනයයි.

ජාතික ප්‍රශ්නය මුල් කරගෙන, එහෙමත් නැත්නම් පැවති යුද්ධය පසුබිම් කරගෙන කෙරුණු ඔබේ නිර්මාණයන්ට මෙන්ම අනෙකුත් නිර්මාණ කෙරෙහිද නොයෙකුත් වාරණ, තර්ජන ගර්ජන අපවාද  එල්ලවුනා. ඒවා ඔබේ නිර්මාණයන්ට ශක්තියක් වුණා ද ? නැත්නම්  ඒ නිසා ඔබේ දේශපාලනික හා සමාජ මතවාදයන් වෙනසකට ලක් වුණා ද?

තර්ජන ගර්ජන හේතුවෙන් මගේ මතවාදයන් වෙනසකට ලක්වුණේ නැහැ තවදුරටත් ශක්තිමත් වුණා මිසක්. මගේ මතවාදයන් වෙනස් වෙන්න බලපෑවේ මම ලබපු අත්දැකීම් හා දැනුම.  ලෝකය දැකීම හා පොත පත ඇසුරින් ලැබුණු දැනුම  මගේ දැක්ම වෙනසක් කළා. තර්ජන,ගර්ජන වාරණ වලින් වුනේ ඒවගේ  අවස්ථාවන්ට ශක්තිමත්ව මුහුණ දෙන්න ධෛර්යක් ලැබීමයි.

ඔබේ නිර්මාණයන් බොහොමයක් දේශපාලනික වන්නාසේම  ස්ත්‍රීත්වය මෙන්ම ලිංගිකත්වයද  බොහෝ ලෙස කතා තේමාවට  යොදා ගන්නවා නේද?   

මේ සමාජයේ ස්ත්‍රීතත්වයට හිමි වන තැන කුමක්ද? ඒ ගැන කතා කිරීමත් දේශපාලනිකයි. ලිංගිකත්වය වුනත්  දේශපාලනිකයි. කිසියම් මොහොතක කිසියම් තත්වයන් තුල එම  මතවාදයක් පෝෂණය කරන්නේ  දේශපාලනය තමයි. අපි කුඩා අවධියේදී ස්ත්‍රීන්ට තිබුණු තත්වයට සාපේක්ෂව  කිසියම් නිදහසක් අද සමාජයේ ස්ත්‍රීන් බුක්ති විඳිනවා.  උදාහාරණයක් විදිහට අධ්‍යාපනය ගත්තොත්  විශ්ව විද්‍යාල වලට ඇතුල්වන පිරිස් වල වැඩි ප්‍රතිශතය ස්ත්‍රීන්. ඒ කාලෙට වඩා ස්ත්‍රීන් අද පෙරමුණට ඇවිත්. මෙවර පාර්ලිමේන්තුවේත් ස්ත්‍රී බහුතරයක් ඉන්නවා. කාලාන්තරයක් තිස්සේ ගෙන ගිය දේශපාලන අරගල වල ප්‍රථිපල මත තමයි මේ සාධනීය දේවල් යම් ප්‍රමාණයකින් හෝ ඉටු වෙලා තියෙන්නේ. ලිංගිකත්වය  ගත්තත්  එහෙමයි .  ලිංගික නිදහස එහෙමත් නැත්නම් ලිංගික ආකල්ප  ගැන එදා තිබුනට වඩා  නිදහසක්  අද අත් විඳිනවා. ඒ අතින් ගත්තහම   ලිංගිකත්වය හා ස්ත්‍රීත්වය මාතෘකාවන් තියෙන්නේ දේශපාලනය ඇතුළතයි.  උදාහරණයක් හැටියට `තනි තටුවෙන් පියාඹන්න“ නිර්මාණය සලකා බැලුවොත්, එහි ස්ත්‍රීත්වය විසින් තමන්ගේ විමුක්තිය වෙනුවෙන් හුදකලා කැරැල්ලක් ගහනවා.ඒ හුදකලා කැරැල්ල පරාජය වුනත්, එතැනදී තනියම වුනත් කැරැල්ලක් ගහනවා එය දේශපාලනිකයි. 

දේශීය සිනමා කර්මාන්තයේ ඔබ හඳුනා ගන්නා මුලික ගැටළු මොනවාද ?  එහි  හෙට දවස ගැන ඔබේ අදහස කුමක්ද?

සිනමාව කර්මාන්තයක් ලෙස ගත්තොත් එය වඩාත් පුළුල් දෙයක්. චිත්‍රපටයක් නිර්මාණයත්, ප්‍රදර්ශනයත් කර්මාන්තයේම කොටසක්.  සිනමා ප්‍රදර්ශනය කර්මාන්තයක් ලෙස දියුණු වෙන්නේ,  සිනමා ශාලාවලට කිසියම් විදිහක ආර්ථික වශයෙන් පැවතිය හැකි වාතාවරයක් උඩයි. චිත්‍රපට නිපදවීම කර්මාන්තයක් ලෙස පවතින්න නම් ඒ වෙනුවෙන් ආයෝජනය කළ මුදල් නැවත උපයාගන්න හැකියාව තිබිය යුතුයි.  කර්මාන්තයක් වෙන්න බලපාන  මුලික හේතු වෙන්නේ මේ සාධකයි. ඝට්ටනය පවතින්නේ මේ කරුණු දෙක අතරයි.

සිනමාකරුවන්  ලෙස නිපදවන චිත්‍රපට මුදල් උපයගන්නේ නැත්නම් ඔවුන්   අධෛර්යට පත්වෙනවා. සිනමා ප්‍රදර්ශකයන්ට එහෙම බලපෑමක් නැහැ.  චිත්‍රපටය දුවන්නේ නැත්නම් ඒක ගලවා දමා වෙනින් දුවන   චිත්‍රපටයක් ප්‍රදර්ශනය කරනවා. 

දේශීය සිනමාව නඟා සිටුවීම යන්න සිනමාවට පමණක් සීමා වන්නේ නැහැ. එය   සමස්ත ආර්ථිකයේම කොටසක්. සිනමාව කර්මාන්තයක් ලෙස පවතින්න නම් තිරසාර බවක් ඇතිවිය යුතුයි. විශේෂයෙන් ප්‍රේක්ෂකයෝ ඉන්න ඕනෑ. අද සිනමාව කියන්නේ සිනමා ශාලාවට පමණක්  ගිහින් බලන දෙයක් නොවේ.

උදාහරණයක් ලෙසට ටෙලි නාට්‍යයක් ගත්තොත්, අපි   1997 දී  `දියකැට පහන` ටෙලි නාට්‍ය කරලා එක් කොටසක් රූපවාහිනියට දුන්නේ රුපියල් ලක්ෂ දෙක හමාරකට. අද 2025 දීත් ටෙලි නාට්‍යයක එක කොටසකට ගෙවන්නෙත් ඒ රුපියල් ලක්ෂ දෙක හමාරයි. හැම දේකම මිල වැඩි වුනත්  ඇයි  මේකේ විතරක් මිල අඩුවෙලා තියෙන්නේ. ඉස්සර වගේ නොවේ දැන් ටෙලි නාට්‍යයක් නිපදවන්න ඕනේ වියදමයි, පහසුකම් ගත්තාම අද ඕනෑ තරම් උපකරණ තියෙනවා. අපි සිනමාව ආරම්භ කරන කොට මුළු ලංකාවටම  තිබුනේ කැමරා දෙකයි, තුනයි. 

සිනමාවේ වුණත්  චිත්‍රපට හැදීම බොහොම පහසුයි. තරඟය තියෙන්නේ ප්‍රදර්ශනයේදී. ඒ තුළ අසමතුලිතතාවයක් තිබෙනවා. ප්‍රමිතිය සම්බන්ධයෙන් ගැටළුත්  තියෙනවා.

මේ නිසා සිනමාවේ, ටෙලි නාට්‍ය කර්මාන්තයෙන් යැපෙන අය යැපුනත්,  අමාරුවේ වැටෙන්නේ ආයෝජකයෝ.  මේ තත්වය තුළ තවදුරටත්  ඉදිරියට යන්න තිබෙන  ඉඩකඩ සීමිතයි. මිට විසදුම් විදිහට  කුමක් හෝ විදිහකින් වෙළඳ පොළ පුළුල් කර ගැනීමේ අභියෝගය අපි හමුවේ තිබෙනවා.

ඔස්ට්‍රේලියාව වගේ රටක් ගත්තොත් එහි ජිවත් වෙන ලාංකිකයන් චිත්‍රපට,වේදිකා නාට්‍ය, සංගීත සංදර්ශන නරඹන්න එනවා.මෙහෙ නිර්මාණකරුවන් එහෙ යනවා. ඒ අනුව ඔස්ට්‍රේලියාව හා ලංකාව අතර වෙනම ආර්ථිකයක් ගොඩ නැගී තියෙනවා. එතුළ ලංකාවේ නිර්මාණවලට ගොඩ නැගී තිබෙන්නේ  හොඳ වෙළඳ පොලක්.   ලංකාවේ සිනමා ශාලා වලින් පමණක් යැපෙන්න හැකි දෙයක් නොවේ මේ  සිනමාව.  ඒ නිසා  ලාංකිකයෝ ගොනු වෙච්ච රටවල,නගරවල නව වෙළඳ පොලක් සොයා ගත යුතුයි. ලංකාව පදනම් කරගෙන Netflix පන්නයේ මාදිලියක් නිර්මාණය කරගන්න හැකි  වුනොත්  ඒ ඔස්සේ  ලෝ පුරා වෙසෙන ලාංකිකයන්ට අපේ සිනමා නිර්මාණ නරඹන්න පුළුවන්. එයත් එක්තරා විදිහක විසදුමක් වේවි.  

කොහොමත් සිනමා කර්මාන්තය වර්ධනය කිරීමට සිනමාකරුවන් විදිහට අප අතර කතා බහක් තියෙනවා.  අපි තවම ඉන්නේ සංක්‍රාන්ති අවධියක. කොහේ යනවාද කියලා තවම කියන්න බැහැ.

උදාහරණයක් විදිහට පෙන්වා දුන්නොත්, විමුක්ති ජයසුන්දර වගේ සිනමාකරුවෙකුගේ නිර්මාණ ලංකාවේ ප්‍රේක්ෂකයාට ගෝචර වෙන්නේ නැහැ. ඒ වුනාට විදේශ සිනමා උළෙල වැනි වෙනත් වෙළඳ පොළක් ඔහුගේ චිත්‍රපට වලට තියෙනවා.  ඒ වගේ සිනමාකරුවන්ට  තමන්ට ගැලපෙන වෙළඳ පොළ සොයා ගෙන යාමට සිදුවෙනවා.

අත්දැකීම් බහුල ප්‍රවීන සිනමාකරුවෙක් ලෙස දේශීය   සිනමාවේ නවක සිනමාකරුවන් හා කාරියන් ගැන ඔබට අපේක්ෂාවක් තියෙනවද?

ඔවුන් කෙරෙහි අපේක්ෂාවක් තියෙනවා. අපි සිනමාවට පිවිසෙන කාලේ සිනමාකරුවෙක් වෙන්න  අමාරුයි. දැන් ඕනෙම අයෙකුට සිනමාකරුවෙක්  වෙන්න පහසුයි. ඒ වනාට හදපු නිර්මාණයක් පෙන්වා ගන්න අමාරුයි. අපේ කාලේ සිනමා නිර්මාණයක් කර ගත්තොත් ප්‍රදර්ශනය ගැන සහතිකයි. අද  මොනවා හැදුවත් ප්‍රදර්ශනය ගැන විශ්වාසයක් තබා ගන්න බැහැ. අපිට තාමත් කිසියම් විදිහක  ඉල්ලුමක් තියෙන්නේ අපේ පැරණි සිනමාකරුවෝ නිසා. කිනම් හේතුවක් නිසා හෝ අපේ සිනමාවක්  නරඹන්න ප්‍රේක්ෂකයෝ ටිකක් ඉන්නවා. එහෙම දෙයක් තියෙනවා.  ටෙලි නාට්‍යකරුවෝ ලෙසට වුනත් මිනිස්සු  අපේ නම් දන්නවා. ඒ වුනාට නව ටෙලිනාට්‍ය නිර්මාණකරුවෝ ඉන්නවා නිර්මාණ කරනවා මොකද? කවුද? කිව්වට නම් දන්නේ නැහැ. මතක හිටින්නේ නැහැ. එම තත්වය   උඩ නවක සිනමාකරුවන්ට/කාරියන්ට තිබෙන අභියෝගය තමයි තමන්ගේ කෘතියක් ප්‍රදර්ශනය කරවා ගැනීම. මොකක්ද තියෙන අවකාශය. එය තමයි ජය ගත යුත්තේ. නව මානයන් සොයා ගැනීමේ හැකියාව ඇත්තේ ඔවුන්ටමයි. ඔවුන් තමයි ප්‍රශ්නේ දන්නේ. අපිට එය පරිකල්පනය නොවෙන්න පුළුවනී. උදාහාරණයක් විදිහට දැන්  Youtube කියන්නේ යහමින් මුදල් උපයන්න හැකි මාධ්‍යයක්. ලකයි -සිකයි, ජනයි-ප්‍රියයි, ලෝචනි වැනි අය මේ හරහා යම් මුල්‍යමය පැවැත්මක් තහවුරු කරගෙන තියෙනවා. සිනමා හෝ ටෙලි නාට්‍යය නිර්මාණකරුවන් ලෙස නොවේ ඔවුන්   Youtubers ලෙසයි හඳුන්වන්නේ.   Youtube රංගන ලෙසින් පවතිනවා. ඒ වගේ නව මානයන් සොයා ගත යුතුයි. අලුත් තත්වයන් යටතේ කෙසේ ක්‍රියා කළයුතු ද යන්න නවක සිනමාකරුවන්/කාරියන් ඔවුන් විසින්මයි තීරණය කළ යුත්තේ.

සංවාදය සටහන: ඉෂංඛා  සිංහආරච්චි

The post ”ලිංගිකත්වයත්දේශපාලනිකයි..”   – අශෝක හඳගම appeared first on විවරණ.

ලංකාව, ඉන්දියාව, බංගලාදේශය හා නේපාලය  රටවල්  හතරේම  තේ වතු කම්කරුවන්ගේ ගැටළු වල වැඩි වෙනසක් නොමැත. යටත් විජිත සමාජයේ පැවති ශ්‍රම සුරාකෑම,දුප්පත්කම හා වහල් භාවය මෙහි  මුල්බැස ඇතිබව පැහැදිලිව පෙන්නුම් කරයි.

තේ කර්මාන්තය දකුණු ආසියානු කලාපය පුරා මිලියන සංඛ්‍යාත කම්කරුවන්ට සෘජු හා වක්‍ර රැකියා සපයන අතර  වැටුප්, සමාජ ආරක්ෂණය, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය, ඉඩම් සහ නිවාස අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ගැටළු  තීරණාත්මකය. ඊට අමතරව කුඩා තේ වතු හිමියන්  ප්‍රවර්ධනය කිරීම, සාම්ප්‍රදායික තේ වතුවල  ආකෘතිය නවීකරණය, කර්මාන්තශාලා ඇතුළුව කාර්මික ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම වැනි  මෑත කාලීන ප්‍රවණතා විසින් සටන් කොට දිනා ගත් කම්කරු  අයිතිවාසිකම් කප්පාදුවකට ලක්වීම මෙන්ම  දේශගුණය හා කාලගුණික වෙනස්වීම්  තේ නිෂ්පාදනයට බලපාන අතරම   අවසානයේ  ඒ මගින්ද  විශාල බලපෑමකට ලක් වන්නේ තේ කම්කරුවන්ය.

ලෝක තේ වෙළඳ පොලේදී  සැලකිය යුතු ලාභයක් ලැබුනද, තේ කම්කරුවන්ගේ වැටුප ඇත්තේ ඉතාමත් පහත මට්ටමකය.  එම වැටුප ද  ඒ ඒ රටවල ඉහළ යමින් තිබෙන ජිවන වියදමට සමපාත නොවන්නකි.

2022 වසර දක්වා බංගලාදේශ  තේ කම්කරුවන්ගේ දෛනික වැටුප වුයේ ඇමෙරිකානු ඩොලර් 1.32 කි. එම වසරේ අගෝස්තුවේදී  1,50.000 ක් තේ වතු කම්කරුවන් විදී බැස උද්ඝෝෂණය කළේ ඉහල යන ජිවන වියදමට සරිලන අයුරින්, දෛනික වැටුප ඇමෙරිකානු ඩොලර් 3.3 දක්වා වැඩි කරන ලෙසය. දින 19 ක් අඛණ්ඩව පැවති උද්ඝෝෂණය හමුවේ බංගලාදේශ ආණ්ඩුව ඇමෙරිකානු ඩොලර් සත 0.55 ක් වැනි සොච්චම් වැඩිවීමක් ලබා දුනි.

ලංකාවේද තේ කම්කරුවන්ගේ දෛනික වැටුප ඇමෙරිකානු ඩොලර් 4.30  ක් එනම් රුපියල් 1300 ක් දක්වා ඉහල දමා ගත්තේ අඛණ්ඩ අරගලයකින් පසුවය.වැටුප් ඉහල දැමීමට රජයේ පාර්ශවයෙන්  අනුමැතිය හිමිවුවද  වතු සමාගම් ඊට එරෙහිව අධිකරණයට යාමත් සමග තවදුරටත් අසරණ වුයේ කම්කරුවන්ය. ලංකාවේ තේ කම්කරුවන්ට අද දිනයේ ලැබෙන දෛනික වැටුප ද විද්‍යාත්මක ගණනය කර පවතින ජිවන වියදමට අනුව සැකසුවක් නොවේ.   තේ කම්කරුවන්ගේ දෛනික වැටුපට වඩා දකුණු ආසියානු කලාපයේ  අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර වල කම්කරුවන්ගේ අවම වැටුප ඉහල අගයක් ගනී.

දකුණු ආසියාවේ තේ වතු කම්කරුවන්ගෙන් අඩකටත් වඩා  ස්ත්‍රින්ය. එහෙත් බොහෝ ස්ත්‍රීන්  සේවය කරන  වතු  ඔවුන්ගේ යහපැවැත්මට හිතකර ඒවා  නොවේ. ඔවුන් දෛනිකව  මුහුණ දෙන අභියෝග අතර, ඔසප් වීම, මාතෘත්වය සහ ළමා රැකවරණය, කාරනා කෙරෙහි රැකියා ස්ථානයේ ප්‍රමාණවත් වෘත්තීය සහ සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ නොමැතිකම, සෞඛ්‍ය සහ අධ්‍යාපනය සඳහා ප්‍රවේශය නොමැතිකම,  වැටුප් විෂමතා, ලිංගික අඩත්තේට්ටම්  සහ තීරණ ගැනීමේ භූමිකාවන්ගෙන් බැහැර කිරීම ආදිය දැක්විය හැක.

දකුණු ආසියානු තේ නිපැයුම් කලාපය පුරාම සාම්ප්‍රදායිකව  මුල් බැසගත් මතයක් වනුයේ  පිරිමි කම්කරුවන්ට වඩා තේ දළු නෙලීම  කළ යුත්තේ ස්ත්‍රී කම්කරුවන් බවයි. මේ හේතුවෙන් ස්ත්‍රීන් වැඩිපුර බඳවා ගැනීමක් පෙන්නුම් කරන අතර පිරිමින් සහ කාන්තා සේවිකාවන් දෙදෙනාටම සමාන වැටුපක් හිමිවේ. එහෙත් ස්ත්‍රීන්  වෘත්තීයෙන්   ඉහළට යාමේදී නොයෙක් වෙනස්කම් වලට ලක් කෙරේ.  ඔවුන්ගේ සමාන වැඩ කිරීමේ අයිතිය උල්ලංඝනය කෙරෙන අතර අධීක්ෂණ තනතුරුවල  ස්ත්‍රීන් දක්නට ලැබෙන්නේ කලාතුරකිනී. ස්ත්‍රී කම්කරුවන්ව   තේ දළු නෙලීම, පඳුරු කප්පාදු කිරීම වැනි පහළ මට්ටමේ  ක්ෂේත්‍ර වැඩට පමණක් සිමා කෙරේ.

එසේම, තේ වතුවල දෛනික වැඩ නිම කිරීමේදී, ස්ත්‍රීන්ට නිවාස  හා ළමා රැකවරණ කටයුතුවල ද  නිරත වීමට සිදුවේ.  ඔව්හු   සති අන්තයේ ගඩොල් පෝරණු සහ  කෘෂිකාර්මික කටයුතුවල හා  අවිධිමත් අංශයේ වැඩවලට සම්බන්ධ වීමෙන් අතිරේක ආදායමක් උපයා ගන්නේ  තේ වතුවලින් ලැබෙන අඩු වැටුප් නිසාවෙනි.  මේ අයුරින්, තේ නිමැයුම් කේෂේත්‍රයේ ස්ත්‍රී  ශ්‍රමිකයින් නිවසේ  හා වත්තේ   බහුවිධ වගකීම්වල පීඩනය, සොච්චම් වැටුප් සහ  අහිතකර වැඩ කොන්දේසි  හේතුවෙන් දැඩි ලෙස පීඩා විඳිති.

ඉන්දියානු රජයේ වාර්තාවන්ට අනුව එරට  ශ්‍රම බලකායෙන් මිලියන 1.12 ක් තේ වතු කම්කරුවන්ය. ඉන් සියයට 7.7 ක් වාර්තා කරන්නේ ඇසෑම් ප්‍රාන්තයෙනී. ඉන් බහුතර කම්කරුවන් ආදිවාසී ජනයායි. සමස්ත තේ කම්කරුවන්ගෙන් අඩකට ආසන්න ගණනක් වූ සියයට හතළිහක් වනුයේ ස්ත්‍රී කම්කරුවන්ය.  

රටපුරා පැතුරුණු තේ වතු 159 ක,මිලියන  440,743 ක් වූ කම්කරුවන් හා ඔවුන්ගේ පවුලේ සාමාජිකයන් සමග දිවි ගෙවන බවට බංගලාදේශ තේ මණ්ඩලයේ 2017 / 2018 වාර්ෂික වාර්තා මගින් පෙන්නුම් කරයි. එරට ස්ථිර හා තාවකාලික තේ කම්කරුවන් කොටස් දෙකේම අඩක් නියෝජනය කරන්නේ ස්ත්‍රී කම්කරුවන්ය.

නේපාලයේ තේ කම්කරුවන් 40.000 අතරින් බහුතරය ස්ත්‍රින්ය. ස්ථිර කම්කරුවන්ගෙන් සියයට හතළිස් අටක් සහ  දෛනික තාවකාලික කම්කරුවන්ගෙන්  සියයට හැත්තෑ පහක් ස්ත්‍රී කම්කරුවන්ය. ලංකාවේ 1,50,000 ක් සෘජුවම තේ කම්කරු බලකායට අයත් වන අතර ඉන් අති බහුතරය ස්ත්‍රින්ය.

තේ කර්මාන්තයේ කම්කරුවන් විධිමත් කම්කරුවන්  ලෙස සැලකෙන බැවින්,  ඔවුහු   තම රටවල පවතින  කම්කරු නීති අනුව  අර්ථසාධක අරමුදල් සහ පාරිතෝෂික සඳහා සුදුසුකම් ලබති.

උදාහරණයක් ලෙස, නේපාලයේ තේ වතු හිමියන් මූලික වැටුපෙන් පිළිවෙලින් 10% සහ 8.33% ක් අර්ථසාධක අරමුදල සහ සේවක පාරිතෝෂිකය සඳහා දායක විය යුතුය. ඒ හා සමානව,  ලංකාවේ සේවා යෝජකයෙකු සේවක අර්ථසාධක අරමුදල (EPF)ට  කම්කරුවාගේ  මුළු ඉපැයීම්වලින් අවම වශයෙන් 12% ක් දායක විය යුතුය.

 කම්කරුවන්   තම වැටුපෙන් 8% ක් සේවක අර්ථ සාධක [ EPF] වෙත සහ 3% ක් සේවක භාර අරමුදලට (ETF) සේව්‍යා විසින් ලබාදිය යුතුය.

 තාවකාලික හෝ අක්‍රමවත් කම්කරුවන්ගේ  අර්ථසාධක අරමුදල් සහ පාරිතෝෂික සඳහා ගෙවීමට ඔවුන් බැඳී නොසිටින බැවින්, ශ්‍රම බලකායෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් අර්ථසාධක අරමුදල් සහ පාරිතෝෂික සඳහා  ඇතුළත් නොවේ.

 ඉන්දියාව,බංගලාදේශය,නේපාලය සහ ලංකාව නියෝජනය කරමින්, ඉකුත් දෙසැම්බරයේ දී   නේපාලයේ කත්මන්ඩු නුවරට රැස් වූ වෘත්තීය සමිති හා බහුජන සංවිධාන නියෝජිතයෝ තේ වතු කම්කරුවන්ට සහ  ඔවුන්ගේ අනාගත පරම්පරාවන්ට සාධාරණ හා සමානතා  සමාජයක්  නිර්මාණය කිරීම වෙනුවෙන් ඉදිරි දැක්මක් ගැන සාකච්ජා කළහ.

එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙසින් දකුණු ආසියානු තේ වතු කම්කරු සන්ධානය බිහිවිය.  මෙම සන්ධානය කම්කරු අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් සාමූහිකව පෙනී සිටීම, ක්‍රියාමාර්ග සම්බන්ධීකරණය කිරීම සහ තේ වතු අංශයේ කම්කරුවන්ගේ  අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම, ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම් සාක්ෂාත් කර ගැනීම වෙනුවෙන්  ජාතික සහ කලාපීය මට්ටමින් ආණ්ඩු  සහ පෞද්ගලික අංශය දෙපාර්ශවයටම බලපෑම් කිරීමට නියමිතය.

තේ වතු කම්කරුවන්ගේ දුක්ඛිත දිවිය, වැඩ කොන්දේසි  සහ ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ දැනුවත්භාවය ඇති කිරීමට  කලාපය පුරා උද්ඝෝෂණය කිරීමට සහ ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම් ප්‍රධාන ධාරාවේ කම්කරු න්‍යාය පත්‍රයට ගෙන ඒම මගින් ජිවන වියදමට සරිලන  වැටුප්, රැකියා හා සමාජ සුරක්ෂිතතාව තහවුරු කිරීම නව කම්කරු එකතුවේ අරමුණය.

ඉෂංඛා සිංහආරච්චි

The post දකුණු ආසියානු තේ කම්කරුවාගේ හෙට දවස.. appeared first on විවරණ.

ක්‍රමයේ වෙනසක් ගැන කතා කරන ජාතික ජනබලවේගයේ මැති ඇමතිවරු මෙම සිද්ධිය ජාතික ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් නොවන බව පුන පුනා කිහ. ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක ද මෙවැනි ඝාතන පාතාල කල්ලිවලින් මෙහෙයවන දේශපාලන රැකවරණය ලබන කුඩු ජාවාරම්කරුවන්ගේ අවි ගැටුමක් විනා ජාතික ආරක්ෂාව පිළිබඳ ගැටලුවක් නොවන්නේයැයි කීවේය.

මේ අය ජාතික ආරක්ෂාව යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ දේශපාලන බලය ලබා ගැනීම සඳහා ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවල යෙදීම විය හැකිය. දැනට යුදබිමෙන් පරාජය වි සිටින එල්ටීටීඊය එම අර්ථයෙන් ජාතික ආරක්ෂාවට තර්ජනයකි. පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය සිදු කළ ජාතික තව්හිද් ජමාත් සංවිධානය ද ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාර එල්ල කළ නිසා ජාතික ආරක්ෂාවට තර්ජනයකි. අධිකරණය තුළ සිදු වූ ඝාතනයෙන් පසුව ජාතික ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් විය හැකි සංවිධාන ගණනාවක් තහනම් කිරීමේ ගැසට් නිවේදනයක් ද නිකුත් කර තිබිණ. ඒ සංවිධාන අතර කුඩු ජාවාරම්කරුවන් හෝ පාතාල කල්ලි කිසිවක් සඳහන් නොවීමෙන් ඔවුන් ජාතික ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් නොවන බව නිල වශයෙන්ම පිළිගැනීමකි.

දේශපාලන බලය ලබා ගැනීමේ අපේක්ෂාවෙන් විපක්ෂයේ සිටිය දී කියන කතා සහ දේශපාලන බලය ලබා ගැනීමෙන් පසුව කියන කතා අතර පවතින වෙනස හැත්තෑහය වසරක අපේ දේශපාලන අත්දැකිම නිසා බලයේ සිටින දේශපාලකයන් ජාතික ආරක්ෂාව යන්නෙන් අදහස් කරන දේ කලින් කලට වෙනස්වීම පුදුමයක් නොවේ. එහෙත් රටේ සාමාන්‍ය ජනතාවට ආරක්ෂාව යන්නෙන් අදහස් වන්නේ බියෙන් සැකයෙන් තොරව ජීවිත්වීමේ නිදහසයි. ජීවත්වීමේ නිදහස යනු හරි හම්බ කර ගත් දෙයක් කා බී තමන්ගේ පාඩුවේ ජීවත්වීම පමණක් නොවේ. සමාජ ජීවිතයත් බියෙන් සැකයෙන් තොරව ගත කිරීමේ නිදහස තිබිය යුතුය. දේශපාලන රැකවරණය ඇතිව හෝ නැතිව පාතාල කල්ලි ක්‍රියාත්මක වන සමාජයක එවැනි අවස්ථාවක් නැත.

විශේෂයෙන්ම යුක්තිය පසිඳලීමේ ක්‍රියාවලියට බියෙන් සැකයෙන් තොර සහභාගිවීමට ජනතාවට හැකියාව තිබිය යුතුය. අධිකරණ නඩු විභාග ප්‍රසිද්ධියේ පැවැත්වීම ප්‍රජාතන්ත්‍රීය අයිතියකි. යුක්තිය සහ සාධාරණත්වය ඉටු වන ආකාරය නිරීක්ෂණය කිරීමට අදාල පාර්ශ්වයන්ට පමණක් නොව සාමානය ජනතාවට ද අවස්ථාව හිමි විය යුතුය. රහසිගතව පවත්වන නඩු විභාගයකින් ලබා දෙන තීන්දුවට වඩා ප්‍රසිද්ධ නඩු විභාගයකින් ලබා දෙන තීන්දුවේ සමාජයීය වටිනාකම වැඩිය. කුමන හෝ නඩු විභාගයක් ප්‍රසිද්ධියේ පැවැත්වීමට සුදුසු වාතාවරණයක් කිසියම් සමාජයක නැතිනම් එහි ජාතියේ ආරක්ෂාවක් නැත.

අලුත්කඩේ සිද්ධියෙන් පෙනි යන්නේ සාමාන්‍ය ජනතාවගේ පමණක් නොව විනිශ්චයකරුවන්ගේ ආරක්ෂාව පවා තහවුරු වී නැති බවයි. ඊට විසඳුමක් වශයෙන් අධිකරණයට පැමිණෙන අය සීමා කිරීමත් පැමිණෙන අය. නිතිඥයන් ඇතුළත්ව, සියලු දෙනා දැඩි පරික්ෂාවට ලක් කිරීමත් සමාජයේ පවතින බරපතළ අර්බුදය මගහැර යෑමේ උත්සාහයකි. මෙවැනි ‘ආරක්ෂණ’ වැඩ පිළිවෙලක් නිසා සමහර විට ඉදිරියේ දී අධිකරණයක් තුළ වෙඩි තබා හෝ වෙනත් ආකාරයෙන් සිදු කරන මිනිස් ඝාතන වැළැක්වීමට හැකි වනු ඇත. එහෙත් ඉන් සමාජයේ නැතිනම් ජාතියේ ආරක්ෂාව තහවුරු වී ඇතැයි කියන්නේ කෙසේද? මෙය තේරුම් ගත යුත්තේ අධිකරණයක් තුල දී පවා මිනිස් ඝාතන සිදු වන්නේ නම් එම සමාජය කෙතරම් දුරට පරිහානියට පත්ව ඇද්ද යන්නයි. රටේ සාමය සහ ආරක්ෂාව තහවුරු වී තිබේ නම් අධිකරණයක් තුළ අනාරක්ෂිත තත්වයක් ඇති වන්නේ නැත. අධිකරණයක් තුළ පවා ආරක්ෂාව නැතිනම් පෙනි යන්නේ රටේ කිසිම තැනක ආරක්ෂාව නැත යන්නයි. එය ජාතික ආරක්ෂාව පිළිබඳ කරුණක් ද යන්න ද්විතීය කාරණයකි. 

රටක ආරක්ෂාව තහවුරු වී ඇත්නම් අධිකරණයට හෝ මැති ඇමතිවරුන්ට විශේෂ ආරක්ෂාවක් අවශ්‍ය වන්නේ නැත. අද ජාතික ජනබලවේගයේ ජනාධිපති ඇතුලු මැති ඇමතිවරුන් ආරක්ෂාව සඳහා විශාල සන්නද්ධ කණ්ඩායම් යොදා ගෙන නැති නිසා ආරක්ෂාව ගැන ගැටලුවක් නැතැයි කිව හැකිය. එහෙත් එය දිය රත් වන තෙක් සිසිල් ජලයේ කෙළිදෙළෙන් ඉන්නා කකුළුවෙකුගේ කතාව සිහිපත් කරන්නකි. මෙම අපරාධවලට සම්බන්ධයැයි සැකපිට අත් අඩංගුවට ගෙන ඇති පුද්ගලයින් ගේ වතගොත විමසා බලන්නේ නම් සාමාන්‍ය ජනතාවගේ ආරක්ෂාව තහවුරු වන්නේ කෙසේද යන්න බරපතළ ගැටලුවකි. ආරක්ෂක අංශවල සේවය හැරදා ගිය හෝ සේවයෙන් නිදහස් කරන පුද්ගලයන්ට අමතරව සේවයේ යෙදි සිටින ආරක්ෂක අංශවල නිලධාරීන් ද අපරාධවලට සම්බන්ධ වී ඇති බව දැකිය හැකිය. ඉන් අදහස් වන්නේ ආරක්ෂාවට ඉන්නා අයගෙන් පවා ආරක්ෂාවීමේ අවශ්‍යතාවයක් පවතින්නේ ය යන්නයි.

ඇත්තෙන්ම දශක ගණනාවක් තිස්සේම අපේ රටේ නිතිය සහ සාමය පවත්වා ගැනීමේ යාන්ත්‍රණය දුර්වලවීමට වඩා කඩා බිඳ දැමීමට ලක්ව ඇත. නීතිය යනු තමා කියන දෙයැයි කිමට තරම් විධායක ජනාධිපතියෙකු සාහසික වූයේ නීතියේ ආධිපත්‍යය බිඳ වැටීම නිසාය. පාලකයා රටේ නිතියට ඉහළින් සිටීම නිසා යුක්තිය පසිඳලීමේ ක්‍රියාවලියේ සිට සෑම ආයතනයක්ම පරිහානියට පත්ව ඇත. මෙය පාලනයේ ඉහළ ස්ථරවලට පමණක් සීමා වූවක් නොවේ.

මෙම වියවුල් තත්වය පැහැදිලි කිරීමට හොඳම නිදසුනක් පසුගිය දා සමාජ මාධ්‍යයේ සහ මුද්‍රිත මාධ්‍යයේ පළ විය. ඒ වත්තල ප්‍රදේශයේ දී පැහැරගත් ලොරියක් පිළිබඳ සිද්ධියකි. එම ලොරියේ රියැදුරු ලොරිය නතර කොට තේ පානය සඳහා අසළ තිබු කඩයකට ගිය අවස්ථාවේ කිසියම් පුද්ගලයෙකු ලොරිය පැහැර ගෙන ගොස් ඇත. කෙසේ නමුත් මහත් පරිශ්‍රමයක් දරා එම පුද්ගලයා අත් අඩංගුවට ගැනීමටත් ලොරිය නිදහස් කර ගැනීමටත් පොලීසියට හැකි විය. වැදගත්ම කාරණය එය නොවේ අත් අඩංගුවට ගත් පුද්ගලයා පිළිබඳව නීතිය ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරයයි. පුවත් පත්වල පළවූ ආකාරයට මුස්ලිම් තරුණයෙකු වූ එම පුද්ගලයාට එරෙහි නීති පියවර ගෙන ඇත්තේ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේය.

අප කවුරුත් දන්නා ආකාරයට ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත සම්මත කෙළේ දෙමළ තරුණ කණ්ඩායම් සන්නද්ධ ක්‍රියා තුළින් ඊලාම් රාජයයක් පිටිවිටුවීමට ගත් උත්සාහය වැළැක්වීමේ අරමුණෙනි. එම පනත වලංගු කාලය ද මාස කිපයකට සීමා විය. එම බියකරු පනත අවලංගු කරන බවට ජාතික ජනබලවේගය ද මැතිවරණ පොරොන්දුවක් දුන්නේය.

තේරුම් ගැනිමට අපහසු වන්නේ වත්තල දී ලොරියක් පැහැර ගැනීම ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවක්යැයි හැඳින් වූයේ කෙසේද යන්නයි. එම පැහැර ගැනිම ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ වරදක් විය හැක්කේ එය ත්‍රස්තවාදී කටයුත්තක් අරමුණු කර ගෙන සිදු වූයේ නම් පමණි. එවැනි සොයා ගැනිමක් ගැන පුවත් පත් වාර්තාවල සඳහන් වූයේ නැත. එය සාමාන්‍ය අපරාධයක් පමණි. ත්‍රස්තවාදයට කිසියම් ආකාරයකින් හෝ සම්බන්ධ කළ හැකි වන්නේ එම තරුණයා මුස්ලිම් කෙනෙකු වීම නිසා පමණි. මෙම සිද්ධියෙන් සතියකට පමණ පසු නැගෙනහිර පළාතේ අන්තවාදී මුස්ලිම් ව්‍යාපාරයක් ගැන තොරතුරු ලැබි ඇතැයි වාර්තා විය. ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානයක  තමාට ද එවැනි තොරකුරු ලැබී ඇතැයි පැවසුවේය.

අපට ශක්තික සත්කුමාරගේ සිද්ධිය සිහි වන්නේ මෙම පසුබිම යටතේය. ඔහු රචනා කළ කෙටි කතාවකින් බුද්ධාගමට අපහාසයක් වන නිසා අන්තර්ජාතික සිවිල් සහ දේශපාලන සන්ධාන පනත ; (I C C P R පනත) යටතේ ඔහු අත් අඩංගුවට ගෙන දිගු කලක් රඳවා ගෙන තිබිණ.

නීතිය සහ සාමය රැකීමට සිටින නිලධාරින් සහ ආයතන ක්‍රියාත්මක වන්නේ පාලකයන්ගේ කැමැත්ත අනුව බව පැහැදිලි කිරීමට මෙම අවස්ථා දෙක ප්‍රමාණවත්ය. එහි අවසාන ප්‍රතිඵලය රටේ නිතිය හා සාමය බිඳ වැටී සියලු දෙනාම අනාරක්ෂිත තත්වයට පත් විමය. පාතාලය සහ වෙනත් සමාජ විරෝධී කණ්ඩායම්වලට නිදහසේ ක්‍රියාත්මක විය හැකි වන්නේ එවැනි තත්වයක් යටතේය. නිතිය හා සාමය බිඳ වැටීම රටේ ආරක්ෂාවට තර්ජනයකි. එය ජාතික ආරක්ෂාව නොවන්නේ කවර අර්ථ ගැන්වීමෙන්ද යන්න පැහැදිලි කළ යුතුය.

රටේ නිතිය හා සාමය තහවුරු කළ හැකි වන්නේ පාතාලය සහ ඊට රැකවරණය ලබා දෙන්නන් දඩයම් කිරීමෙන් පමණක් නොවේ. මෙම ව්‍යාධියේ රෝග ලක්ෂණ හැඳින ගෙන ඊට පිළියම් යෙදිය යුතුය. දේශපාලනය එහි එක් ලක්ෂණයකි. නීති පැනවීම ව්‍යාධිය තුරන් කිරීමේ එක මාර්ගයකි. වඩාත් වැදගත් වන්නේ සමස්ත සමාජයටම වගවෙන සහ රටේ පරිපාලනයට වගකියන පාරද්‍රශ්‍ය පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමය. ජාතියේ ආරක්ෂාව තහවුරු වන්නේ එවිටය. 

The post අධිකරණයටත් ආරක්ෂාව නැති විට ජාතියට ඇති ආරක්ෂාව කුමක් ද? appeared first on විවරණ.